CAIBIDIL 13

Sochar Banchéile Thréigthe

100. —(1) Faoir réir an Achta seo, beidh sochar banchéile thréigthe iníoctha le bean—

(a) atá tréigthe ag a fearchéile,

(b) más lú a haois ná 40 bliain, a gcónaíonn leanbh cáilithe amháin ar a laghad léi,

(c) a chomlíonann na coinníollacha ranníoca in alt 101, agus

(d) a chomhlíonann cibé coinníollacha eile atá forordaithe.

(2) Déanfar na himthosca ina mbeidh sé le meas chun críocha an ailt seo go bhfuil bean tréigthe ag a fearchéile a chinneadh de réir rialacháin arna ndéanamh faoi alt 195 (4) (a).

(3) Is leanbh cáilithe chun críocha an ailt seo maidir le bean leanbh más rud é, á chur i gcás nár bheo dá fearchéile, gur leanbh cáilithe maidir léi chun críocha pinsin bhaintrí (ranníocach) faoin gCuid seo an leanbh sin.

(4) Chun críocha na Caibidle seo ciallaíonn “meánmhéid bliantúil” an meánmhéid, i ngach bliain ranníoca, de sheachtainí ranníoca a bhfuil ranníocaí cáilitheacha, ranníocaí saorálacha nó ranníocaí creidiúnaithe ag an bhfearchéile (nó ag an éilitheoir) ina leith sa tréimhse iomchuí a shonraítear in alt 101 (1) (b).

101. —(1) Is iad na coinníollacha ranníoca i gcás sochair bhanchéile thréigthe—

(a) ranníocaí cáilitheacha i leith 156 sheachtain ranníoca ar a laghad a bheith ag an bhfearchéile sa tréimhse dar tosach dáta a theacht faoi árachas agus dar críoch dáta díreach roimh an am iomchuí, agus

(b) má bhíonn, ag an am iomchuí, 4 bliana nó tréimhse is faide ná sin caite ó theacht faoi árachas don fhearchéile—

(i) nach lú ná 39 an meánmhéid bliantúil do na 3 bliana ranníoca, nó (más gá sin de réir a thaifid árachais) do na 5 bliana ranníoca, dar críoch deireadh na bliana ranníoca iomláine deiridh roimh an am iomchuí, nó

(ii) nach lú ná 48 an meánmhéid bliantúil i leith na tréimhse dar tosach tús na bliana ranníoca ar tharla dó teacht faoi árachas agus dar críoch deireadh na bliana ranníoca iomláine deiridh roimh an am iomchuí,

ach, mura mbeidh na coinníollacha sin roimhe seo comhlíonta de réir thaifead árachais an fhearchéile, féadfar iad a chomhlíonadh de réir thaifead árachais na mná (gan aird a thabhairt ar thaifead árachais an fhearchéile).

(2) San alt seo ciallaíonn “am iomchuí”—

(a) an dáta a shlánaigh an fearchéile aois inphinsin nó an dáta, roimh shlánú na haoise sin dó, a cinneadh an bhean a bheith tréigthe aige, nó

(b) más ar thaifead árachais na mná atá na coinníollacha á gcomhlíonadh—

(i) i gcás inar shlánaigh sí aois inphinsin roimh an dáta a cinneadh í a bheith tréigthe ag a fearchéile, an dáta a shlánaigh sí an aois sin, nó

(ii) an dáta a cinneadh í a bheith tréigthe ag a fearchéile.

(3) Féadfar a fhoráil le rialacháin go ndéanfar modhnuithe ar bhrí meánmhéid bhliantúil atá in alt 100 (4) nó ar na coinníollacha ranníoca atá san alt seo ach, i gcás ina mbeartófar rialacháin den sórt sin a dhéanamh, leagfar dréacht díobh faoi bhráid gach Tí den Oireachtas agus ní dhéanfar na rialacháin go dtí go mbeidh rún ag ceadú an dréachta rite ag gach Teach acu sin.

(4) Faoi réir fho-alt (5), féadfar a fhoráil le rialacháin go dtabharfar teideal chun sochair bhanchéile thréigthe do dhaoine a bheadh ina theideal mura mbeadh an coinníoll ranníoca atá leagtha amach i bhfo-alt (1) (b) a bheith gan chomhlíonadh.

(5) Forálfar le rialacháin faoi fho-alt (4) go mbeidh sochar banchéile thréigthe is iníoctha de bhua na rialachán sin iníoctha de réir ráta is lú ná an ráta sin a shonraítear sa Dara Sceideal, agus féadfaidh an ráta a shonrófar leis na rialacháin athrú de réir an méid a bheidh an coinníoll ranníoca atá leagtha amach i bhfo-alt (1) (b) comhlíonta, ach is é an méadú sochair céanna a bheidh iníoctha faoi alt 103 (1) ab iníoctha dá mbeadh an coinníoll sin comhlíonta go hiomlán.

(6) (a) Féadfar teideal duine chun sochair bhanchéile thréigthe atá le cinneadh faoi threoir thaifead árachais duine a shlánaigh 69 mbliana d'aois roimh an 5 Eanáir, 1976, a chinneadh faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Iúil, 1974, más buntáiste don éilitheoir é sin.

(b) Banchéile tréigthe a ndearnadh, faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Iúil 1974, sochar banchéile thréigthe a dhámhadh di ar fhoras a taifid árachais féin nó taifead árachais a fearchéile ar an dáta ar shlánaigh sise nó seisean aois inphinsin na huaire sin, beidh ceart aici, an 1 Iúil, 1974, agus dá éis, chun an tsochair sin de réir an ráta is iníoctha de thuras na huaire faoi threoir meánmhéid bhliantúil a bheidh comhionann leis an meánmhéid bliantúil arna ríomh ina cás faoi na forálacha sin.

(7) (a) Féadfar teideal duine chun sochair bhanchéile thréigthe atá le cinneadh faoi threoir thaifead árachais duine a shlánaigh 68 mbliana d'aois roimh an 3 Eanáir, 1977, a chinneadh faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Aibreán, 1975, más buntáiste don éilitheoir é sin.

(b) Banchéile tréigthe a ndearnadh, faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Aibreán, 1975, sochar banchéile thréigthe a dhámhadh di ar fhoras a taifid árachais féin nó taifead árachais a fearchéile ar an dáta ar shlánaigh sise nó seisean aois inphinsin na huaire sin, beidh ceart aici, an 1 Aibreán, 1975, agus dá éis, chun an tsochair sin de réir an ráta is iníoctha de thuras na huaire faoi threoir meánmhéid bhliantúil a bheidh comhionann leis an meánmhéid bliantúil arna ríomh ina cás faoi na forálacha sin.

(8) (a) Féadfar teideal chun sochair bhanchéile thréigthe atá le cinneadh faoi threoir thaifead árachais duine a shlánaigh 67 mbliana d'aois roimh an 1 Eanáir, 1979, a chinneadh faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Deireadh Fómhair, 1977, más buntáiste don éilitheoir é sin.

(b) Banchéile tréigthe a ndearnadh, faoi fhorálacha na nAchtanna Leasa Shóisialaigh a bhí i ngníomh roimh an 1 Deireadh Fómhair, 1977, sochar banchéile thréigthe a dhámhadh di ar fhoras a taifid árachais féin nó taifead árachais a fearchéile ar an dáta ar shlánaigh sise nó seisean aois inphinsin na huaire sin, beidh ceart aici, an 1 Deireadh Fómhair, 1977, agus dá éis, chun an tsochair sin de réir an ráta is iníoctha de thuras na huaire faoi threoir meánmhéid bhliantúil a bheidh comhionann leis an meánmhéid bliantúil arna ríomh ina cás faoi na forálacha sin.

102. —Faoi réir na Coda seo, is mar atá leagtha amach i gcolún (2) de Chuid I den Dara Sceideal a bheidh na rátaí seachtainiúla sochair bhanchéile thréigthe.

103. —(1) Déanfar an ráta seachtainiúil sochair bhanchéile thréigthe a mhéadú mar atá leagtha amach i gcolún (4) nó (5) de Chuid I den Dara Sceideal i leith gach leanbh cáilithe a chónaíonn go rialta leis an tairbhí.

(2) Déanfar an ráta seachtainiúil sochair bhanchéile thréigthe, i gcás duine a bhfuil aois inphinsin slánaithe aige, a mhéadú mar atá leagtha amach i gcolún (6) de Chuid I den Dara Sceideal in aghaidh aon tréimhse—

(i) a mbeidh an tairbhí chomh héagumasach sin go dteastaíonn cúram agus aire lánaimsire uaidh,

(ii) a mbeidh gaol forordaithe leis an tairbhí ina chónaí leis an tairbhí chun an cúram agus an aire sin a thabhairt, agus

(iii) a gcomhlíonfar cibé coinníollacha a bheidh forordaithe.

(3) Déanfar an ráta seachtainiúil sochair bhanchéile thréigthe a mhéadú mar atá leagtha amach i gcolún (7) de Chuid I den Dara Sceideal i gcás aois inphinsin a bheith slánaithe ag an duine atá i dteideal an tsochair agus é ina chónaí ina aonar.