An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (Caibidil V Cosaint Taiscí) Ar Aghaidh (Caibidil VII Forais Airgeadais Áirithe a Mhaoirsiú chun críocha Lárionaid Seirbhísí Airgeadais Idirnáisiúnta)

16 1989

ACHT AN BHAINC CEANNAIS, 1989

Caibidil VI

Idirbhearta Fála

Léiriú (Caibidil VI).

74. —Sa Chaibidil seo,

forléireofar “idirbhearta fála” de réir alt 75;

ciallaíonn “céatadán forordaithe” 10 faoin gcéad de na scaireanna go léir nó de na cearta vótála go léir a ghabhann le scaireanna.

Feidhm (Caibidil VI).

75. —(1) Baineann an Chaibidil seo leis na hidirbhearta seo a leanas (dá ngairtear “idirbhearta fála” sa Chuid seo):

(a) aon duine, nó níos mó ná duine amháin ag gníomhú dóibh i gcomhar, d'fháil scaireanna nó leasa eile i sealbhóir ceadúnais ach ní bhaineann sí le fáil—

(i) i gcás nach mbeadh, tar éis na fála beartaithe, an cion de na scaireanna níos mó ná an céatadán forordaithe, agus

(ii) i gcás gur comhlacht atá corpraithe sa Stát an sealbhóir ceadúnais lena mbaineann, mura dtabharfadh an fháil, mar aon le haon leas eile atá á shealbhú nó faoina rialú (go díreach nó go neamhdhíreach) ag an duine nó na daoine fála cheana féin, ceart chun cuid de bhord stiúrthóirí nó de choiste bainistíochta an tsealbhóra ceadúnais sin, nó iad go léir, a cheapadh nó a chur as oifig;

(b) aon sealbhóir ceadúnais d'fháil scaireanna nó leasa eile in aon ghnóthas nó gnó eile (bíodh nó ná bíodh an gnóthas nó an gnó faoi rialú sealbhóra eile ceadúnais) ach ní bhaineann sí le fáil—

(i) más le gnóthas nó gnó lasmuigh den Stát a bhaineann an fháil agus más sealbhóir ceadúnais atá corpraithe lasmuigh den Stát a dhéanann í, nó

(ii) tar éis fála den sórt sin, murar mhó an cion de na scaireanna sa ghnóthas nó sa ghnó lena mbaineann ná an céatadán forordaithe agus nach dtabharfadh an fháil, mar aon le haon leas eile atá á shealbhú nó faoina rialú (go díreach nó go neamhdhíreach) cheana féin ag an sealbhóir ceadúnais a dhéanann an fháil sin, ceart chun cuid de bhord stiúrthóirí nó de choiste bainistíochta an ghnóthais nó an ghnó sin, nó iad go léir, a cheapadh nó a chur as oifig.

(2) Féadfaidh an Banc, faoi réir cibé coinníollacha is cuí leis, idirbheart fála, nó idirbheart fála d'aicme ar bith, a eisiamh ó cheanglais na Caibidle seo i gcás gur deimhin leis—

(a) go bhfuil an t-idirbheart fála á dhéanamh, nó déanta, ag sealbhóir ceadúnais mar chuid de fhrithghealladh bona fide ar eisiúint scaireanna, nó

(b) nach bhfuil an leas i scaireanna á fháil go tairbhiúil ag sealbhóir ceadúnais nó nach bhfuil sé á fháil ach amháin i gcúrsa a ghnáthghnó chun urrú a dhéanamh ar eisiúint iasachta atá le tabhairt ag an sealbhóir don ghnóthas nó don ghnó lena mbaineann.

Teorainn le bailíocht idirbheart fála.

76. —Ní bheidh idirbheart fála bailí ach amháin sa chás go ndéanfar é laistigh de 12 mhí—

(a) tar éis don Bhanc a cheadú a thabhairt i scríbhinn maidir leis an idirbheart, nó

(b) tar éis an tréimhse iomchuí, de réir bhrí alt 83, a bheith caite agus nach mbeidh an Banc tar éis diúltú a cheadú a thabhairt maidir leis an idirbheart,

agus, dá réir sin, ní bheidh aon idirbheart fála airbheartaithe bailí nach gcomhlíonann mír (a) nó (b) agus—

(i) ní aistreoidh teideal chuig aon scaireanna nó leas eile lena mbaineann, agus

(ii) beidh aon fheidhmiú airbheartaithe cumhachtaí iarmhartach ar neamhní.

Ní mór toiliú an Aire a fháil le haghaidh idirbheart fála áirithe.

77. —(1) Más rud é—

(a) go mbeartóidh sealbhóir ceadúnais bheith rannpháirteach in idirbheart fála agus go bhfuil, nó go mbeadh de thoradh an idirbhirt bheartaithe, 20 faoin gcéad ar a laghad de na sócmhainní uile sa Stát de chuid na sealbhóirí ceadúnas go léir faoina rialú aige, cibé acu ina aonar nó i dteannta aon fhochuideachta nó cuideachta comhlachaithe, nó

(b) go mbeartóidh duine bheith rannpháirteach in idirbheart fála agus gur cuid den idirbheart sin scaireanna nó leas eile a fháil i sealbhóir ceadúnais a bhfuil 20 faoin gcéad ar a laghad de na sócmhainní uile sa Stát de chuid na sealbhóirí ceadúnas go léir faoina rialú aige, cibé ina aonar nó i dteannta aon fhochuideachta nó cuideachta comhlachaithe,

ansin ní thabharfaidh an Banc a cheadú, ná ní dhiúltóidh sé a cheadú a thabhairt, gan toiliú a fháil roimh ré ón Aire.

(2) Ní thabharfaidh an tAire a thoiliú faoi fho-alt (1)—

(a) mura deimhin leis go rachadh togra an Bhainc a cheadú a thabhairt, nó diúltú é a thabhairt, de réir mar a bheidh, chun leasa do rialáil ordúil chuí na baincéireachta, agus

(b) i gcás gur de chineál é an t-idirbheart fála beartaithe go bhfuil feidhm ag forálacha an Achta um Chumaisc, Táthcheangail agus Monaplachtaí (Rialú), 1978 , mura ndeachaigh sé i gcomhairle—

(i) leis an Aire Tionscail agus Tráchtála, agus

(ii) le cibé Aire eile den Rialtas ar dóigh leis an Aire go mbaineann sé leis,

agus diúltóidh sé a thoiliú a thabhairt i gcás inar dóigh leis gur cóir déanamh amhlaidh ar mhaithe le leas an phobail.

(3) Má thoilíonn an tAire le togra de chuid an Bhainc chun idirbheart fála beartaithe a cheadú, beidh an toiliú sin faoi réir an Banc d'fhorchur cibé coinníollacha (ar coinníollacha iad, más ann, is gá, i dtuairim an Aire, ar mhaithe le rialáil ordúil chuí na baincéireachta) a shonróidh an tAire sa toiliú.

Ceanglas ar an mBanc sula ndiúltóidh sé idirbheart fála a cheadú.

78. —(1) Faoi réir fho-alt (2), ní dhiúltóidh an Banc idirbheart fála beartaithe a cheadú mura deimhin leis nach rachadh an t-idirbheart chun leasa do rialáil ordúil chuí na baincéireachta.

(2) I gcás idirbheart fála beartaithe lena mbaineann alt 77, diúltóidh an Banc a cheadú a thabhairt—

(a) i gcás inarb é togra an Bhainc diúltú a cheadú a thabhairt agus go dtoileoidh an tAire leis an togra sin, nó

(b) inarb é togra an Bhainc a cheadú a thabhairt agus go ndiúltóidh an tAire toiliú leis an togra sin.

An céatadán forordaithe a athrú.

79. —(1) Féadfaidh an tAire le hordú, más deimhin leis, tar éis dó dul i gcomhairle leis an mBanc, gur chóir déanamh amhlaidh ar mhaithe le rialáil ordúil chuí na baincéireachta, an míniú ar “céatadán forordaithe” in alt 74 a leasú tríd an méid faoin gcéad atá sonraithe ann, lena n-áirítear méid atá sonraithe ann de thuras na huaire de bhua an ailt seo, a athrú.

(2) Aon uair a bheartaítear ordú a dhéanamh faoi fho-alt (1) leagfar dréacht den ordú faoi bhráid gach Tí den Oireachtas agus ní dhéanfar an t-ordú go dtí go mbeidh rún ag ceadú an dréachta rite ag gach Teach acu sin.

Coinníollacha le ceadú idirbhirt fála bheartaithe.

80. —(1) Aon uair a cheadóidh an Banc idirbheart fála beartaithe beidh an ceadú sin faoi réir cibé coinníollacha, más ann—

(a) a fhéadfaidh an Banc a fhorchur (is coinníollacha is gá a dhéanamh, i dtuairim an Bhainc, ar mhaithe le rialáil ordúil chuí na baincéireachta), agus

(b) a fhorchuirfidh an Banc (is coinníollacha a shonróidh an tAire faoi alt 77).

(2) Féadfaidh an Banc, tráth ar bith, coinníoll a leasú nó a chúlghairm agus sin le toiliú an Aire i gcás coinníll lena mbaineann fo-alt (1) (b).

Ceart díoltóra airbheartaithe damáistí a fháil.

81. —I gcás idirbheart fála airbheartaithe a bheith curtha ó bhailíocht faoi alt 76, beidh díoltóir airbheartaithe na scaireanna i dteideal aon damáistí a fhulaingeoidh sé mar gheall ar an neamhbhailíocht, agus mar gheall air sin amháin, a ghnóthú ón gceannaitheoir airbheartaithe in aon chúirt dlínse inniúla, mura sásóidh an ceannaitheoir airbheartaithe an chúirt sin gur chuir sé in iúl don díoltóir airbheartaithe, roimh an idirbheart airbheartaithe, go raibh imthosca ann i ndáil leis an idirbheart airbheartaithe a d'fhág go bhféadfadh sé bheith neamhbhailí amhlaidh.

Fógra don Bhanc i dtaobh idirbheart fála beartaithe.

82. —(1) I gcás ina mbeartaítear idirbheart fála a dhéanamh, déanfaidh gach ceann de na gnóthais lena mbaineann sé agus arb eol dóibh an togra atá beartaithe, fógra i scríbhinn a thabhairt don Bhanc, a luaithe is féidir, faoin togra.

(2) Más rud é, tar éis dó fógra a fháil faoin alt seó ó aon cheann de na gnóthais lena mbaineann, gur dóigh leis an mBanc go bhfuil faisnéis bhreise ag teastáil uaidh le go ndéanfaidh sé breithniú, chun críocha na Caibidle seo, ar idirbheart fála beartaithe, féadfaidh sé, laistigh de mhí tar éis dó fógra a fháil, a iarraidh ar aon ghnóthas amháin nó níos mó de na gnóthais lena mbaineann, an fhaisnéis bhreise sin a chur chuige i scríbhinn.

(3) (a) I gcás ina ndéanfar sárú ar fho-alt (1) beidh an duine atá i gceannas ar ghnóthas a mhainníonn fógra a thabhairt don Bhanc ciontach i gcion agus dlífear—

(i) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 12 mhí, nó iad araon, a chur air, nó

(ii) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná £50,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 5 bliana, nó iad araon, a chur air.

(b) Chun críocha an fho-ailt seo is é an duine atá i gceannas ar an ngnóthas, i gcás comhlachta chorpraithe nó comhlachta neamhchorpraithe, ná aon oifigeach de chuid an chomhlachta lena mbaineann a údaraíonn nó a cheadaíonn an sárú go feasach agus go toiliúil.

An tréimhse iomchuí chun críche ailt 76, 86 agus 88.

83. —Chun críche ailt 76, 86 agus 88, is é an tréimhse iomchuí i ndáil le hidirbheart fála áirithe, faoi réir alt 86 (2)—

(a) i gcás inar gá, de bhua alt 77, toiliú an Aire a fháil le togra de chuid an Bhainc chun an t-idirbheart a cheadú nó gan é a cheadú, an tréimhse 6 mhí, agus

(b) i ngach cás eile, an tréimhse 3 mhí,

is tréimhse dar tosach an dáta a bhfaighidh an Banc, den chéad uair, fógra faoi alt 82 nó, i gcás ina n-iarrfaidh an Banc faisnéis bhreise ó ghnóthas lena mbaineann faoi alt 82, dar tosach an dáta a bhfaighidh an Banc an fhaisnéis sin.

Fiosruithe ag an mBanc.

84. —(1) Féadfaidh an Banc cibé fiosruithe a sheoladh agus cibé faisnéis a fháil is dóigh leis is gá chun a chumasú dó breithniú a dhéanamh ar an idirbheart fála beartaithe.

(2) I gcás feidhm a bheith ag forálacha alt 77, féadfaidh an tAire a cheangal ar an mBanc cibé fiosruithe a sheoladh agus cibé faisnéis a thabhairt dó is dóigh leis is gá chun a chumasú dó a chinneadh an dtabharfaidh sé nó nach dtabharfaidh sé a thoiliú chun críocha an ailt sin.

(3) Aon duine a dhéanfaidh, go toiliúil agus go feasach, treampán a chur ar fhiosruithe an Bhainc faoin alt seo nó faisnéis bhréagach nó mhíthreorach a thabhairt, beidh sé ciontach i gcion agus dlífear—

(a) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 12 mhí, nó iad araon, a chur air, nó

(b) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná £50,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 5 bliana, nó iad araon, a chur air.

Ceadú an Bhainc, nó diúltú an Bhainc ceadú a thabhairt, a chur in iúl.

85. —(1) I gcás ina gceadóidh an Banc idirbheart fála beartaithe, nó ina gceadóidh sé idirbheart den sórt sin faoi réir coinníollacha, nó ina ndiúltóidh sé ceadú a thabhairt d'idirbheart den sórt sin, cuirfidh sé an ceadú agus na coinníollacha (más ann) nó an diúltú, de réir mar a bheidh, in iúl do na gnóthais lena mbaineann a raibh fógra tugtha acu don Bhanc i dtaobh an togra faoi alt 82 agus, i gcás nach i scríbhinn a chuirtear an méid sin in iúl, déanfaidh an Banc an ceadú nó an diúltú ceadú, de réir mar a bheidh, a dheimhniú i scríbhinn a luaithe is féidir dá éis sin.

(2) I gcás ina ndiúltóidh an Banc an t-idirbheart fála beartaithe a cheadú, luafaidh sé i scríbhinn na cúiseanna a bhí leis an diúltú agus, faoi réir alt 16, seolfaidh sé na cúiseanna chuig na daoine lena mbaineann a luaithe is féidir dá éis sin.

Achomharc chun na hArd-Chúirte i gcoinne diúltú, etc., an Bhainc.

86. —(1) I gcás ina gcuirfidh an Banc in iúl do ghnóthas lena mbaineann, de réir alt 85, go bhfuil sé—

(a) ag diúltú a cheadú a thabhairt, nó

(b) ag tabhairt ceadú faoi réir coinníollacha,

féadfaidh an gnóthas achomharc a dhéanamh ar phonc dlí chun na Cúirte i gcoinne an diúltaithe nó an cheadaithe, de réir mar a bheidh, laistigh de mhí amháin ón diúltú sin nó ón gceadú sin a bheith curtha in iúl amhlaidh.

(2) I gcás ina gceadóidh an Chúirt an t-achomharc ordóidh sí don Bhanc cinneadh nua a dhéanamh i gcomhréir le breith na Cúirte agus déanfaidh an Banc a chinneadh laistigh den tréimhse iomchuí dar tosach dáta bhreith na Cúirte agus, i gcás lena mbaineann alt 77, rachaidh sé i gcomhairle leis an Aire sula ndéanfaidh sé a chinneadh.

(3) Más rud é, ar achomharc faoin alt seo, go n-iarrfaidh an tAire go ndéanfaí páirtí sna himeachtaí de, ordóidh an Chúirt go gcuirfí leis na páirtithe é.

(4) I gcás ina dtabhóidh an tAire aon chostais i ndáil le hachomharc faoin alt seo, déanfaidh an Chúirt cibé ordú is dóigh léi is cóir maidir leis na páirtithe eile sna himeachtaí d'íoc na gcostas sin.

(5) Más deimhin leis an gCúirt, mar gheall ar chineál nó imthosca an cháis nó thairis sin ar mhaithe leis an gceartas, gurb inmhianaithe déanamh amhlaidh, féadfar na himeachtaí go léir nó aon chuid d'imeachtaí faoin alt seo a éisteacht ar shlí seachas go poiblí.

(6) Ní bheidh aon ábhar achomhairc chun na Cúirte Uachtaraí ann i gcoinne chinneadh na Cúirte faoin alt seo.

(7) San alt seo ciallaíonn “an Chúirt” an Ard-Chúirt.

Sárú ar cheadú, etc.

87. —(1) I gcás ina ndéanfar idirbheart fála tar éis don Bhanc ceadú a thabhairt lena aghaidh, aon duine a sháróidh (cibé acu trí ghníomh nó trí neamhghníomh) an ceadú nó aon choinníoll a ghabhann leis an gceadú beidh sé ciontach i gcion agus dlífear—

(a) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 12 mhí, nó iad araon, a chur air, nó

(b) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná £50,000 nó, de rogha na cúirte, príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 5 bliana, nó iad araon, a chur air.

(2) I gcás ina gciontófar duine i gcion faoin alt seo mar gheall ar é do mhainneachtain, d'fhaillí nó do dhiúltú déanamh de réir coinníll, a ghabhann leis an gceadú, á cheangal air gníomh áirithe a dhéanamh laistigh de thréimhse shonraithe nó roimh dháta sonraithe, agus go mbeidh an gníomh fós gan déanamh aige tar éis dháta an chiontaithe, beidh an duine ciontach i sárú an ailt seo ar gach lá a leanfar den sárú tar éis an chiontaithe sin agus in aghaidh gach ciona den sórt sin dlífear, ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £100 nó, ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná £5,000, a chur air.

(3) D'ainneoin an mhír ar a bhfuil an uimhir 4 d'alt 10 den Petty Sessions (Ireland) Act, 1851, féadfar imeachtaí achoimre i leith ciona faoin alt seo a thionscnamh laistigh de 12 mhí—

(a) i gcás ciona lena mbaineann fo-alt (1) (a), ón lá is déanaí ar a ndearnadh an cion, agus

(b) i gcás ciona lena mbaineann fo-alt (2), ón lá ar a ndearnadh an cion.

Feidhm achtachán áirithe eile.

88. —(1) Ní fhorléireofar aon ní in aon achtachán eile mar ní a shaorann sealbhóir ceadúnais nó duine eile ó aon oibleagáid a bheidh air déanamh de réir alt 82.

(2) Ní dhéanfar ordú faoi alt 201 ná 203 d'Acht na gCuideachtaí, 1963 , maidir le cónascadh beartaithe, ná faoi alt 33 d'Acht 1971 maidir le haistriú beartaithe gnó sealbhóra ceadúnais (ar idirbheart fála iad araon) go dtí go mbeidh ceadú tugtha ag an mBanc don idirbheart fála nó go dtí go mbeidh an tréimhse iomchuí dá dtagraítear in alt 83 caite gan an ceadú sin a bheith tugtha ag an mBanc nó an ceadú sin a bheith diúltaithe aige.