An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (ACHT CHUN DROCH-BHEARTA TOGHACHÁIN DO CHOSC, 1923) Ar Aghaidh (CUID II. Cleachtanna Nea-dhleathacha.)

38 1923

ACHT CHUN DROCH-BHEARTA TOGHACHÁIN DO CHOSC, 1923

CUID I.

Cleachtanna Cuirpthe.

Miniú ar chleacht cuirpthe.

1. —(1) Cialluíonn an focal “cleachtanna cuirpthe,” mar a húsáidtear san Acht so é, aon cheann de sna cíontaí adeirtar san alt so a bheith ina chleacht chuirpthe, agus éinne a dhéanfidh aon cheann de sna ciontaí sin beidh sé ciontach i gcleacht cuirpthe.

(2) Is cleachtanna cuirpthe na ciontaí seo a leanas, mar a mínítear iad níos iomláine sna hailt seo a leanas den Chuid seo den Acht so, sé sin le rá:—

(a) breabaireacht,

(b) pearsanáil,

(c) traeteáil,

(d) imirt chomhachta mhí-chuíosach.

(3) Is cleachtanna cuirpthe leis na ciontaí seo a leanas, sé sin le rá:—

(a) cabhrú, sprioca no comhairliú chun cionta na pearsanála do dhéanamh, no an cionta san do chur á dhéanamh;

(b) ráiteas d'fhoillsiú roimh Dháil-toghachán no Seanadtoghachán, no le n-a linn, i dtaobh iarrthóir do tharrac siar sa toghachán agus a fhios ag an té d'fhoillsigh é gur ráiteas bréagach é.

Miniú ar bhreabaireacht.

2. —Tuigfar na daoine seo a leanas a bheith ciontach i mbreabaireacht agus féadfar pionós do chur ortha dá réir sin:—

(1) Gach éinne a dhéanfidh, díreach no nea-dhíreach, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, aon airgead no comaoine luachmhar no aon oifig, ionad no fostaíocht do thabhairt no do thabhairt ar iasacht, no a dhéanfidh marga chun an céanna do thabhairt no do thabhairt ar iasacht, no a ofrálfidh no a gheallfidh é, no a gheallfidh é d'fháil no tabhairt fé n-a fháil d'aon vótálaí no i gcóir aon vótálaí, no d'aon duine no i gcóir aon duine thar ceann aon vótálaí no d'aon duine eile no i gcóir aon duine eile, chun aon vótálaí do thabhairt chun vótáil, no chun vótáil ar aon tslí áirithe no chun staona o vótáil, no a dhéanfidh ar shlí chuirpthe aon ghníomh den tsórt san roimh-ráite mar gheall ar gur vótáil an vótálaí sin no gur votáil sé ar aon tslí áirithe no gur staon sé o vótáil in aon toghachán;

(2) Gach éinne a dhéanfidh, díreach no nea-díreach, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, aon bhronna, tabhairtar-iasacht, ofráil, geallúint, fáil no marga den tsórt san roimhráite d'aon duine no i gcóir éinne d'fhonn an duine sin do thabhairt, chun a chur in áirithe no chun tabhairt fé n-a chur in áirithe go ndéanfar éinne áirithe do thogha chun fónamh san Oireachtas, no chun vóta aon vótálaí d'fháil no tabhairt fé n-a fháil in aon toghachán;

(3) Tar éis no de bharr aon bhronna, tabhairt-ar-iasacht, ofrála, geallúna, fála, no margaidh den tsórt san gach éinne a dhéanfidh togha éinne áirithe chun fónamh san Oireachtas do chur in áirithe no vóta aon vótálaí d'fháil in aon toghachán no a thógfidh air féin no a gheallfidh an céanna do dhéanamh no a thabharfidh fé;

(4) Gach éinne a roimh-íocfidh no a íocfidh, no a chuirfidh fé ndeár go n-íocfar, aon airgead le héinne eile no chun úsáid éinne eile d'fhonn go gcaithfí an t-airgead san no aon chuid de ar bhreabaireacht in aon toghachán, no a íocfidh no a chuirfidh fé ndeár go n-íocfar aon airgead le héinne in íoc no in aisíoc aon airgid a caitheadh i bpáirt no go hiomlán ar bhreabaireacht in aon toghachán agus a fhios aige gur chuige sin an t-airgead san;

(5) Gach vótálaí a dhéanfidh, díreach no nea-dhíreach, roimh aon toghachán no le n-a linn, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, aon airgead, bronntanas, iasacht, no comaoine luachmhar, no aon oifig, ionad no fostaíocht, do ghlaca dho féin no d'éinne eile, no marga no connra do chríochnú chuige sin, mar gheall ar vótáil no marga do dhéanamh chun vótáil ar shlí áirithe no mar gheall ar staona o vótáil no marga do dhéanamh chun staona o vótáil, no o vótáil ar shlí áirithe, in aon tóghachán;

(6) Gach éinne a dhéanfidh, tar éis aon toghacháin, díreach no nea-dhíreach, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, aon airgead no comaoine luachmhar do ghlaca mar gheall ar éinne do bheith tar éis vótáil no staona o vótáil, no éinne eile do thabhairt chun vótáil no chun staona o vótáil, in aon toghachán;

(7) Gach éinne a dhéanfidh, díreach no nea-dhíreach, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, ar shlí chuirpthe, éinne do mhealla no do thabhairt chun tarrac siar o bheith ina iarrthóir i nDáil-toghachán no i Seanad-toghachán, mar mhalairt ar aon bhronntanas, iasacht, íocaíocht, oifig, ionad no fostaíocht no mar mhalairt ar aon bhronntanas, iasacht, íocaíocht, oifig, ionad no fostaíocht do gheallúint;

(8) Gach éinne a tharraiceoidh siar o bheith ina iarrthóir i nDáil-toghachán no i Seanad-toghachán de dheascaibh é do mhealla no do thabhairt chuige sin mar adubhradh:

Ach ní bhainfidh an t-alt so ná ní léireófar é mar rud a bhaineann le haon airgead a híocfar no a socrófar a íoc in íoc no ar cuntas aon chostaisí dlí fé n-a raghfar bona fide in aon toghachán no mar gheall ar aon toghachán.

Míniú ar phearsanáil.

3. —Gach éinne a dhéanfidh, i dtoghachán páipeur ballóide d'iarraidh in ainm duine éigin eile, pe'ca ainm duine bheo no ainm duine mhairbh no ainm duine bhréige an ainm sin, no a dhéanfidh, tar éis vótáil aon uair amháin i dtoghachán, páipeur ballóide d'iarraidh ina ainm féin sa toghachán chéanna, beidh sé ciontach i gcionta na pearsanála.

Míniú ar thraeteáil.

4. —(1) Einne a dhéanfidh, ar shlí chuirpthe, uaidh féin no tré éinne eile, roimh thoghachán no le n-a linn no ina dhiaidh, díreach no nea-dhíreach, aon bhia, deoch, féasta no lón do thabhairt no do sholáthar, no a íocann go hiomlán no go leathrannach as na nithe sin do thabhairt no do sholáthar, d'éinne no i gcóir éinne, chun an duine sin no éinne eile do mhealla chun a vóta do chaitheamh no staona ó n-a vóta do chaitheamh sa toghachán, no mar gheall ar an duine sin no éinne eile do bheith tar éis vótáil no staona o vótáil, no mar gheall ar é do bheith chun vótáil no staona o vótáil sa toghachán san, beidh sé ciontach i dtraeteáil.

(2) Gach toghthóir a ghlacfidh no a thógfidh, ar shlí chuirpthe, aon bhia, deoch, féasta no lón den tsórt a luaidhtear sa bhfo-alt roimhe seo, beidh seisean ciontach i dtraeteáil leis.

Míniú ar imirt chomhachta mhíchuíosach.

5. —Gach éinne a dhéanfidh, díreach no nea-dhíreach, uaidh féin no tré éinne eile thar a cheann, aon fhórsa, éigean, no cosc d'imirt no do bhagairt ar dhuine ar bith no a dhéanfidh uaidh féin no tré éinne eile, aon díobháil, damáiste, dochar no díth, saolta no spirideálta, d'imirt no do bhagairt ar dhuine ar bith, d'fhonn an duine sin do thabhairt no d'éigniú chun vótáil no chun staona o vótáil in aon toghachán no chun tarrac siar o bheith ina iarrthóir in aon toghachán, no mar gheall ar an duine sin do bheith tar éis vótáil no tar éis staona o vótáil no tar éis bheith no tarrac siar o bheith ina iarrthóir in aon toghachán, no a dhéanfidh, le fuadach, le héigean, no le haon chleas no seift chalaoiseach aon toghthóir do chosc no do thoirmeasc ar feidhm do bhaint as an reacht-shaoirse gan aon chosc, no aon toghthóir d'éigniú no do mhealla no do thabhairt chun a vóta do thabhairt no staona ó n-a vóta do thabhairt in aon toghachán, no a dhéanfidh, le fuadach, le héigean no le haon chleas no seift chalaoiseach, aon duine do chosc no do thoirmeasc ar bheith ina iarrthóir i dtoghachán, no aon duine d'éigniú, do mhealla no do thabhairt chun tarrac siar o bheith ina iarrthóir i dtoghachán, beidh sé ciontach i gcomhacht d'imirt go mí-chuíosach.

Pionóisí mar gheall ar chleachtanna cuirpthe.

6. —(1) Einne a dhéanfidh cleacht cuirpthe nách pearsanáil, ná cabhrú ná sprioca ná comhairliú chun cionta na pearsanála do dhéanamh, ná an cionta san do chur á dhéanamh, féadfar, ar a fháil ciontach ar an slí achmair, príosúntacht do thabhairt do, i dteanta no d'éamais daor-oibre, ar feadh téarma nách sia ná bliain.

(2) Einne a dhéanfidh cionta na pearsanála no cabhrú no sprioca no comhairliú chun cionta na pearsanála do dhéanamh no an cionta san do chur á dhéanamh—

(a) an chéad uair a dhéanfa sé é, féadfar, ar a fháil ciontach ar an slí achmair, príosúntacht do thabhairt do, i dteanta no d'éamais daor-oibre, ar feadh téarma nách giorra ná dhá mhí agus nách sia ná dhá mhí dhéag, agus fíneáil nách mó ná céad púnt do chur air;

(b) an dara huair no aon uair ina dhiaidh sin a dhéanfa sé é, féadfar, ar a fháil ciontach ar an slí achmair, príosúntacht do thabhairt do, i dteanta no d'éamais daor-oibre, ar feadh téarma nách giorra ná sé mhí agus nách sia ná dhá mhí dhéag, agus fíneáil nách mó ná céad púnt do chur air, no, ar a fháil ciontach tar éis é do dhíotáil, príosúntacht do thabhairt do, i dteanta no d'éamais daor-oibre, ar feadh téarma nách giorra ná sé mhí agus nách sia ná dhá mhí dhéag, no é do chur chun piantseirbhíse ar feadh téarma trí mblian, agus, i gceachtar den dá chás san, fíneáil nách mó ná dhá chéad púnt do chur air.

(3) Einne a gheobhfar ciontach in aon chleacht cuirpthe, (i dteanta na bpíonóisí a luaidhtear sna fo-ailt roimhe seo) beidh sé, ar feadh tréimhse seacht mblian ón dáta ar a bhfuighfar ciontach é, gan bheith ábalta ar—

(a) bheith cláruithe mar Dháil-toghthóir, mar Sheanadtoghthóir ná mar thoghthóir Rialtais Áitiúla; ná

(b) vótáil i nDáil-toghachán, i Seanad-toghachán ná i dtoghachán Rialtais Áitiúla ná i Referendum; ná

(c) vótáil i dtoghachán i gcóir aon oifige puiblí; ná

(d) aon oifig phuiblí ná oifig bhreithiúntais do shealbhú; agus má bhíonn aon oifig phuiblí no oifig bhreithiúntais ar seilbh ag éinne den tsórt san ar an dáta ar a bhfuighfar ciontach é, siúd an oifig sin folamh láithreach.

(4) Einne a gheobhfar ciontach in aon chleacht cuirpthe (i dteanta na bpionóisí agus na mí-chumais a luaidhtear sna fo-ailt roimhe seo) beidh sé, ar feadh tréimhse seacht mblian ón dáta ar a bhfuighfar ciontach é, gan bheith ábalta ar bheith ina bhall de Dháil Éireann ná de Sheanad Éireann ná d'aon Údarás Áitiúil ná ní féadfar é do thogha chun an chéanna agus má bhíonn sé, ar an dáta ar a bhfuighfar ciontach é, ina bhall de Dháil Éireann no de Sheanad Éireann no d'aon údarás áitiúil no má bhíonn sé tar éis bheith tofa chun an chéanna scuirfe sé, ón dáta san, de bheith ina bhall den chéanna agus ón dáta san beidh a thogha chun an chéanna gan brí.

(5) San alt so cialluíonn an focal “oifig phuiblí” duine do bheith ina bhall d'aon údarás áitiúil, agus cialluíonn an focal “oifig bhreithiúntais” oifig gach breithimh gurb é Ionadaí na Coróinneach a chaithfidh é do cheapa, ar chomhairle na hArd-Chomhairle, do réir Airtiogal 68 de Bhunreacht Shaorstáit Éireann.

Iarrthóir a bheidh ciontach i gcleachtanna cuirpthe do bheith fé mhícháilíocht.

7. —(1) Aon uair a thuairisceoidh cúirt toghacháin gur cruthuíodh gur dineadh cleacht cuirpthe i dtaobh aon toghacháin i gcóir aon Tighe den Oireachtas ag no i bhfios d'aon iarrthóir sa toghachán san no le n-a thoil ní féadfar an t-iarrthóir sin do thogha chun an Oireachtais go bráth ná ní fhéadfa sé bheith ina bhall den Oireachtas go bráth, agus má toghadh é chun aon Tighe den Oireachtas beidh a thogha gan brí agus beidh sé leis fé sna mí-chumais chéanna fé n-a mbeadh sé dá bhfuighfí ciontach i gcleacht cuirpthe é ar dháta na tuairisce.

(2) Aon uair a thuairisceoidh cúirt toghacháin gur cruthuíodh go raibh aon ghníomhaire d'iarrthóir, i dtoghachán chun aon Tighe den Oireachtas, tar éis cleacht cuirpthe do dhéanamh i dtaobh an tóghacháin sin ní féadfar an t-iarrthóir sin do thogha chun an Oireachtais, ná ní fhéadfa sé bheith ina bhall den Oireachtas, go ceann tréimhse seacht mblian o dháta na tuairisce sin agus má toghadh chun aon Tighe den Oireachtas é beidh a thogha gan brí.