An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (AN CHEAD SCEIDEAL. Coinbhinsiún na Ginéive le haghaidh feabhsú staid an lucht créachtaithe agus an lucht breoite i bhfórsaí armtha ar an machaire den 12 Lúnasa, 1949.) Ar Aghaidh (AN TRIU SCEIDEAL. Coinbhinsiún na Ginéive maidir le Cóireáil Príosúnach Cogaidh den 12 Lúnasa, 1949.)

11 1962

AN tACHT UM CHOINBHINSIÚIN NA GINÉIVE, 1962

AN DARA SCEIDEAL.

Coinbhinsiún na Ginéive le haghaidh feabhsú staid na gComhaltaí créachtaithe, breoite agus longbhriste d'Fhórsaí armtha ar muir den 12 Lúnasa, 1949.

Tá na daoine a bhfuil a síniú anseo thíos, Lánchumhachtaigh ó na Rialtais a raibh ionadaithe uathu ag an gComhdháil Taidhleoireachta a tionóladh sa Ghinéive ón 21 Aibreán go dtí an 12 Lúnasa, 1949, chun athbhreithniú a dhéanamh ar Xú Coinbhinsiún an Háig den 18 Deireadh Fómhair, 1907, chun Prionsabail Choinbhinsiún na Ginéive de 1906 a Oiriúnú don Chogaíocht ar Muir, tar éis comhaontú mar a leanas:

CAIBIDIL I—FORALACHA GINEARALTA.

Airteagal 1.

Gabhann na hArdpháirtithe Conarthacha orthu féin an Coinbhinsiún seo a urramú agus deimhin a dhéanamh de go n-urramófar é i ngach uile chás.

Airteagal 2.

I dteannta na bhforálacha a chuirfear i gcrích in aimsir shíochána, beidh feidhm ag an gCoinbhinsiún seo i gcás cogaidh fhógartha nó i gcás aon choinbhleachta armtha eile a éireoidh idir dhá cheann nó níos mó de na hArdpháirtithe Conarthacha, fiú má bhíonn ceann acu gan an staid chogaidh a aithint.

Beidh feidhm ag an gCoinbhinsiún freisin i ngach cás ina ndéanfar forghabháil ar an iomlán nó ar chuid de chríoch Ardpháirtí Chonarthaigh, fiú mura ndéantar aon chomhrac armtha i gcoinne na forghabhála sin.

D'ainneoin go mbeadh ceann de na Cumhachtaí sa choinbhleacht gan bheith ina páirtí sa Choinbhinsiún seo, fanfaidh na Cumhachtaí atá ina bpáirtithe ann faoi cheangal aige ina gcaidreamh lena chéile. Beidh siad faoi cheangal freisin ag an gCoinbhinsiún i leith na Cumhachta sin, má ghlacann an chumhacht sin lena fhorálacha agus go gcuirfidh sí i bhfeidhm iad.

Airteagal 3.

I gcás coinbhleacht armtha nach coinbhleacht de chineál idirnáisiúnta a tharlú i gcríoch cheann de na hArdpháirtithe Conarthacha, beidh de cheangal ar gach Páirtí sa choinbhleacht na forálacha seo a leanas, ar a laghad, a chur i bhfeidhm:

(1) Na daoine nach nglacann aon pháirt ghníomhach sa chogaíocht, lena n-áirítear na comhaltaí d'fhórsaí armtha a leag síos a n-airm agus na daoine a bheidh curtha hors de combat mar gheall ar bhreoiteacht, créachtaí, cur faoi choinneáil nó cúis ar bith eile, déileálfar go daonnachtúil leo i ngach uile chás, gan aon idirdhealú leatromach mar gheall ar chine, dath, reiligiún, nó creideamh, gnéas, fréamhshliocht nó rachmas, nó aon dálaí eile dá samhail sin.

Chuige sin, tá, agus beidh, na gníomhartha seo a leanas toirmiscthe, gach tráth agus gach áit, i leith na ndaoine thuasluaite:

(a) foréigean ar bheo agus ar phearsa duine, go háirithe dúnmharú de gach sórt, ciorrú, cruálacht agus céastóireacht:

(b) gialla a thógáil:

(c) anfhorlann ar dhínit daoine, go háirithe uirísliú agus táirchéimniú:

(d) pianbhreith a ghearradh agus bású a dhéanamh gan breithiúnas a bheith fógartha roimh ré ag cúirt arna comhdhéanamh go cuí, maille le gach ráthaíocht bhreithiúnach ar fáil uaithi a n-aithníonn pobail shibhialta gur den riachtanas í.

(2) Baileofar an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste agus tabharfar aireachas dóibh.

Féadfaidh comhlacht daonchairdiúil neamhchlaonta, ar nós Choiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge, a sheirbhísí a thairiscint do na Páirtithe sa choinbhleacht.

Fairis sin, déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht a ndícheall an t-iomlán nó cuid de na forálacha eile atá sa Choinbhinsiún seo a thabhairt i bhfeidhm trí chomhaontaithe speisialta.

Ní chuirfidh feidhmiú na bhforálacha sin roimhe seo isteach ar stádas dlíthiúil na bPáiritithe sa choinbhleacht.

Airteagal 4.

I gcás cogaíochta idir fórsaí talún agus muirfhórsaí Páirtithe sa choinbhleacht, ní bheidh feidhm ag forálacha an Choinbhinsiúin seo ach amháin maidir le fórsaí ar bord loinge.

Fórsaí a chuirfear i dtír, tiocfaidh siad láithreach faoi réir forálacha Choinbhinsiún na Ginéive le haghaidh feabhsú staid an lucht Créachtaithe agus an lucht Breoite i bhFórsaí Armtha ar an Machaire den 12 Lúnasa, 1949.

Airteagal 5.

Cuirfidh Cumhachtaí Neodracha forálacha an Choinbhinsiún seo i bhfeidhm, trí analach, i gcás an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, agus i gcás comhaltaí den phearsanra liachta agus na séiplíneach, le fórsaí armtha na bPáirtithe sa choinbhleacht, a ghlacfar nó a chuirfear faoi imtheorannú ina gcríoch, chomh maith le daoine marbha a dtiocfar orthu.

Airteagal 6.

Maraon leis na comhaontuithe dá bhforáiltear go sonrach in Airteagail 10, 18, 31, 38, 39, 40, 43 agus 53, féadfaidh na hArdpháirtithe Conarthacha comhaontuithe speisialta eile a dhéanamh i dtaobh gach ní ar dóigh leo é a bheith oiriúnach foráil ar leith a dhéanamh ina thaobh. Ní dhéanfaidh aon chomhaontú speisialta dochar do staid an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, do staid chomhaltaí den phearsanra liachta ná do staid séiplíneach, mar a mhínítear sin leis an gCoinbhinsiún seo, ná ní chuirfidh sé srian leis na cearta a thugann an Coinbhinsiún seo dóibh.

Beidh tairbhe na gcomhaontuithe sin ag an lucht créachtaithe, breoite, agus longbhriste, chomh maith le pearsanra liachta agus séiplínigh, fad a bhainfidh an Coinbhinsiún leo, ach amháin i gcás forálacha sainráite dá malairt a bheith sa chomhaontú réamhráite nó i gcomhaontuithe ina dhiaidh sin, nó i gcás socruithe níos fabhraí a bheith déanta ina dtaobh ag ceann amháin nó níos mó de na páirtithe sa choinbhleacht.

Airteagal 7.

Ní féidir leis an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, ná le comhaltaí den phearsanra liachta ná le séiplínigh, séanadh a dhéanamh go hiomlán nó go páirteach, i gcás ar bith, ar na cearta a áirithítear dóibh leis an gCoinbhinsiún seo agus leis na comhaontuithe speisialta dá dtagraítear san Airteagal sin roimhe seo, má bhíonn a leithéid ann.

Airteagal 8.

Cuirfear an Coinbhinsiún seo i bhfeidhm le comhoibriú agus faoi scrúdan na gCumhachtaí Coimirceacha, agus is é a ndualgas sin leasanna na bPáirtithe sa choinbhleacht a chaomhnú. Chuige sin, féadfaidh na Cumhachtaí Coimirceacha toscairí, taobh amuigh dá bhfoireann taidhleoireachta nó consalachta, a cheapadh as measc a náisiúnach féin nó náisiúnach Cumhachtaí neodracha eile. Beidh na toscairí sin faoi réir a gceadaithe ag an gCumhacht a mbeidh siad lena ndualgais a chomhlíonadh maille léi.

Déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht a ndícheall chun tasc ionadaithe nó toscairí na gCumhachtaí Coimirceacha a éascú.

Ní rachaidh ionadaithe nó toscairí na gCumhachtaí Coimirceacha in aon chás thar teorainn a misiúin féin faoin gCoinbhinsiún seo. Tabharfaidh siad aird, go háirithe, ar dhian-riachtanais slándála an Stáit ina mbeidh a ndualgais á gcomhlíonadh acu. Ní chuirfear srian lena ngníomhaíochtaí ach amháin mar chás eisceachtúil sealadach nuair a thabharfaidh dian-riachtanais mhíleata gur gá sin.

Airteagal 9.

Ní chuireann forálacha an Choinbhinsiúin seo aon bhac ar na gníomhaíochtaí daonchairdiúla a ghabhfaidh Coiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge nó aon eagraíocht daonchairdiúil neamhchlaonta eile de láimh, faoi réir thoiliú na bPáirtithe sa choinbhleacht áirithe, chun an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, pearsanra liachta agus séiplínigh, a choimirciú agus chun fóirithint orthu.

Airteagal 10.

Féadfaidh na hArdpháirtithe Conarthacha tráth ar bith comhaontú ar na dualgais a bheidh de chúram ar na Cumhachtaí Coimirceacha, de bhua an Choinbhinsiúin seo, a chur i muinín eagraíochta a thugann gach ráthaíocht ar a neamhchlaontacht agus ar a héifeachtúlacht.

Mura bhfuil lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste, nó pearsanra liachta agus séiplínigh, ag tairbhiú, nó má scoireann siad de bheith ag tairbhiú, ar chúis ar bith, de ghníomhaíochtaí Cumhachta Coimircí nó eagraíochta dá bhforáiltear sa chéad mhír thuas, iarrfaidh an Chumhacht Choinneála ar Stát neodrach, nó ar eagraíocht den sórt sin, na feidhmeanna a ghabháil de láimh a bheidh á gcomhlíonadh faoin gCoinbhinsiúin seo ag Cumhacht Choimirceach arna hainmniú ag na Páirtithe i gcoinbhleacht.

Mura féidir coimirce a shocrú dá réir sin, ansin, faoi réir forálacha an Airteagail seo, iarrfaidh an Chumhacht Choinneála ar eagraíocht daonchairdiúil, ar nós Choiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge, na feidhmeanna daonchairdiúla a ghabháil de láimh a bheidh á gcomhlíonadh faoin gCoinbhinsiún seo ag Cumhachtaí Coimirceacha nó glacfaidh sí le tairiscint seirbhísí ó eagraíocht den sórt sin.

Aon Chumhacht neodrach, nó aon eagraíocht a gheobhaidh iarratas ón gCumhacht a bheidh i gceist, nó a dhéanfaidh tairiscint chuige sin, beidh uirthi gníomhú le tuiscint ar a freagracht i leith an Pháirtí sa choinbhleacht a bhfuil na daoine a choimircítear leis an gCoinbhinsiún seo ina cleithiúnas, agus beidh uirthi ráthaíochtaí sásúla a thabhairt go bhfuil sí inniúil ar na feidhmeanna iomchuí a ghabháil de láimh agus iad a chomhlíonadh go neamhchlaonta.

Ní bhainfear de na forálacha sin roimhe seo le comhaontuithe speisialta idir Cumhachtaí a mbeidh ceann acu, fiú go sealadach, faoi shrian ar a saoirse chun margaíocht a dhéanamh leis an gCumhacht eile nó lena comhghuaillithe, de bhithin teagmhas míleata, go háirithe i gcás an t-iomlán, nó cuid mhaith, de chríoch na Cumhachta sin bheith faoi fhorghabháil.

Aon uair a dhéantar tagairt do Chumhacht Choimirceach sa Choinbhinsiún seo, baineann an tagairt sin freisin le heagraíochtaí ionaid de réir bhrí an Airteagail seo.

Airteagal 11.

I gcásanna inar dóigh leo é a bheith fóinteach ar mhaithe le daoine coimircithe, go mór mór i gcás easaontais idir na Páirtithe sa choinbhleacht maidir le feidhmiú nó léiriú forálacha an Choinbhinsiúin seo, tabharfaidh na Cumhachtaí Coimirceacha a gcuidiú chun an t-easaontas a réiteach.

Chuige sin, féadfaidh gach ceann de na Cumhachtaí Coimirceacha, ar iarratas a fháil ó Pháirtí amháin nó as a chonlán féin, a mholadh do na Páirtithe sa choinbhleacht go dtiocfadh a n-ionadaithe i ndáil chruinnithe, go háirithe na húdaráis a bheidh freagrach sa lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, sa phearsanra liachta agus sna séiplínigh, ar thalamh neodrach, b'fhéidir, a thoghfar go hoiriúnach. Beidh de cheangal ar na Páirtithe sa choinbhleacht éifeacht a thabhairt do na tograí a chuirfear faoina mbráid chuige sin.

Féadfaidh na Cumhachtaí Coimirceacha, más gá, a chur i gcead na bPáirtithe sa choinbhleacht go nglacfaí le duine a bhaineann le cumhacht neodrach, nó le duine a bheidh údaraithe ag Coiste Idirnáisiúnta na Croise Deirge, agus tabharfar cuireadh don duine sin páirt a ghlacadh sa chruinniú sin.

CAIBIDIL II.—LUCHT CREACHTAITHE, BREOITE AGUS LONGBHRISTE.

Airteagal 12.

Tabharfar urraim agus coimirce i gcónaí do chomhaltaí de na fórsaí armtha, agus do dhaoine eile a luaitear san Airteagal ina dhiaidh seo, a bheidh ar muir agus créachtaithe, breoite nó longbhriste, agus is tuigthe go gciallaíonn an téarma “longbhriseadh” longbhriseadh ó chúis ar bith agus go bhfolaíonn sé tuirlingt aerárthaí go héigeantach ar muir nó titim astu sa mhuir.

Cuirfidh na Páirtithe sa choinbhleacht a dtarlóidh na daoine sin faoina n-urláimh cóir dhaonnachtúil orthu agus tabharfaidh siad aireachas dóibh, gan aon idirdhealú leatromach mar gheall ar ghnéas, cine, náisiúntacht, reiligiún, tuairimí polaitíochta, nó aon dálaí eile dá samhail sin. Toirmisctear go dian aon iarracht iad a mharú nó foréigean a dhéanamh ar a bpearsa; go háirithe ní dhéanfar dúnmharú ná díothú ná céastóireacht ná turgnaimh bhitheolaíochta orthu; ní fhágfar go toiliúil iad gan chabhair liachta agus aireachas, ná ní chuirfear iad i gcaoi galar ná aicíd a thógáil.

Ní thabharfar tosaíocht san ord cóireála ach amháin ar chúiseanna práinneacha liachta.

Déileálfar la mná le gachuile omós is dual don bhantracht.

Airteagal 13.

Bainfidh an Coinbhinsiún seo leis an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste ar muir de na hearnálacha seo a leanas:

(1) Comhaltaí d'fhórsaí armtha Pháirtí sa choinbhleacht, maraon le comhaltaí le comhaltaí de mhilístí nó de chóir óglach saorálach is cuid de na fórsaí armtha sin,

(2) Comhaltaí de mhilístí eile agus comhaltaí de chóir óglach saorálach eile, lena n-áirítear comhaltaí de fhrithghluaiseachtaí eagraithe, a bhaineann le Páirtí sa choinbhleacht agus atá ag gníomhú laistigh nó lasmuigh dá gcríoch féin, fiú má tá an chríoch sin faoi fhorghabháil, ar choinníoll go gcomhlíonann na milístí nó na cóir óglach saorálach sin, lena n-áirítear na frithghluaiseachtaí eagraithe sin, na coinníollacha seo a leanas:

(a) duine a bheith i gceannas orthu atá freagrach ina íochtaráin,

(b) sainchomhartha deimhneach a bheith acu is féidir a aithint tamall ó láthair;

(c) airm a bheith á n-iompar acu go hoscailte;

(d) a n-oibríochtaí a bheith á ndéanamh acu de réir dlíthe agus nósanna an chogaidh.

(3) Comhaltaí d'fhórsaí armtha rialta a dhearbhaíonn go bhfuil siad faoi ghéillsine ag Rialtas nó údarás nach dtugann an Chumhacht Choinneála aitheantas dó;

(4) Daoine atá ag gabháil leis na fórsaí armtha gan bheith ina gcomhaltaí díobh iarbhír, mar atá comhaltaí sibhialta d'fhoirne aerárthaí míleata, tuairisceoirí cogaidh, conraitheoirí soláthair, comhaltaí d'aonaid saothair nó de sheirbhísí atá freagrach i leas na bhfórsaí armtha, ar choinníoll go bhfuil údarás faighte acu ó na fórsaí armtha lena ngabhann siad;

(5) Comhaltaí, lena n-áirítear máistrí, píolótaí agus printísigh d'fhoirne loingis trádála, agus foirne aerárthaí sibhialta leis na Páirtithe sa choinbhleacht, nach dtairbhíonn de chóireáil níos fearr faoi aon fhorálacha eile den dlí idirnáisiúnta;

(6) Aitreoirí críche gan forghabháil a ghlacann airm chucu as a gconlán féin, ar an namhaid a theacht, chun na fórsaí ionsaithe a chomhrac, gan é a bheith d'uain acu aonaid armtha rialta a dhéanamh díobh féin, ar choinníoll go n-iompróidh siad airm go hoscailte agus go n-urramóidh siad dlíthe agus nósanna an chogaidh.

Airteagal 14.

Beidh de cheart ag gach long chogaidh le Páirtí cogaíoch a éileamh go ndéanfar an lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste ar bord otharlong míleata, agus otharlong le cumainn fóirithinte nó le daoine príobháideacha, chomh maith le longa trádála, luamha agus árthaí eile, a thabhairt suas, is cuma cad is náisiúntacht dóibh, ar choinníoll go bhfuil an lucht créachtaithe agus breoite i riocht a n-aistrithe agus go bhfuil leorshaoráidí sa long chogaidh chun an chóireáil liachta is gá a sholáthar.

Airteagal 15.

Má thógtar lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste ar bord loinge cogaidh neodraí nó aerárthaigh mhíleata neodraigh, déanfar deimhin de, i gcás ina bhforálann an dlí idirnáisiúnta é, nach bhféadfaidh siad páirt a ghlacadh a thuilleadh in oibríochtaí cogaidh.

Airteagal 16.

Faoi réir forálacha Airteagal 12, beidh an lucht créachtaithe breoite agus longbhriste de chuid cogaigh a thitfidh i láimh namhad ina bpríosúnaigh chogaidh, agus beidh feidhm ina leith ag na forálacha den dlí idirnáisiúnta a bhaineann le príosúnaigh chogaidh. Féadfaidh an gabhálaí a chinneadh, de réir chúrsaí an cháis, cé acu is fóirsteanaí iad a choinneáil nó iad a thabhairt go dtí port i dtír an ghabhálaí féin, nó go dtí port neodrach, nó fiú go dtí port i gcríoch an namhad. Sa chás deireanach, ní cead do phríosúnaigh chogaidh a chuirfear ar ais amhlaidh go dtí a dtír féin seirbhís a thabhairt fad a mhairfidh an cogadh.

Airteagal 17.

An lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste a chuirfear dtír i bpoirt neodracha, le toiliú na n-údarás áitiúil, déanfaidh an Chumhacht neodrach, mura socraítear a mhalairt idir an Chumhacht neodrach agus na Cumhachtaí cogaíocha, iad a ghardáil, nuair a fhorálann an dlí é, i slí nach féidir leis na daoine sin páirt a ghlacadh arís in oibríochtaí cogaidh.

Is ar an gCumhacht a bhfuil an lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste ina cleithiúnas a bheidh costas a gcóiríochta ospidéil agus a n-imtheorannaithe.

Airteagal 18.

Tar éis gach gleic comhraic, déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht, gan mhoill, gach is féidir chun an lucht longbhriste, créachtaithe agus breoite a lorg agus a chruinniú, chun iad a chosaint ar shlad agus ar dhrochúsáid, chun a áirithiú go dtabharfar aireachas leormhaith dóibh, agus chun na mairbh a lorg a bhfadhbhadh a chosc.

Aon uair is féidir é, déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht comhshocraíochtaí áitiúla chun an lucht créachtaithe agus breoite a thabhairt de mhuir amach as limistéar atá faoi léigear nó faoi thimpeallú agus chun pearsanra liachta agus eaglaise agus trealamh liachta a ligean isteach sa limistéar sin.

Airteagal 19.

Déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht, a luaithe is féidir é, i gcás gach duine longbhriste, créachtaithe, breoite nó marbh den Pháirtí naimhdeach a thitfidh ina láimh, aon sonraí a chur ar taifead a chuideoidh lena aithint.

Más féidir é, is ceart an t-eolas seo a leanas a bheith sna taifid sin:

(a) ainm na Cumhachta a bhfuil sé ina cleithiúnas;

(b) a uimhir airm nó reisiminte, nó a uimhir phearsanta nó a shraithuimhir.

(c) a shloinne;

(d) a chéad-ainm nó a chéad-ainmneacha;

(e) dáta a bhreithe;

(f) aon sonraí eile a bheidh ar a chárta nó a theasc aitheantais.

(g) dáta agus ionad a ghabhála nó a bháis;

(h) sonraí i dtaobh créachtaí nó breoiteachta, nó cúis a bháis.

Déanfar, a luaithe is féidir, an t-eolas thuasluaite a chur go dtí an oifig eolais a thuairiscítear in Airteagal 122 de Choinbhinsiún na Ginéive maidir le Cóireáil Príosúnach Cogaidh den 12 Lúnasa, 1949, agus cuirfidh an oifig sin an t-eolas sin ar aghaidh chun na Cumhachta a bhfuil na daoine sin ina cleithiúnas tríd an gCumhacht Choimirceach agus trí Lár-Ghníomhaireacht na bPríosúnach Cogaidh.

Ullmhóidh na Páirtithe sa choinbhleacht, agus cuirfidh siad ar aghaidh chun a chéile tríd an oifig chéanna, deimhnithe báis nó liostaí cuí-dheimhnithe na marbh. Mar an gcéanna, baileoidh siad, agus cuirfidh siad ar aghaidh tríd an oifig chéanna, leath amháin den teasc aitheantais dhúbailte, nó an teasc aitheantais féin más teasc shingil í, uachtanna deireanacha nó doiciméid eile a bheadh tábhachtach do na neasghaolta, airgead, agus, i gcoitinne, gach earra a bhfuil fiúntas dá chuid féin nó fiúntas muirneach ann, agus a gheofar ar na mairbh.

Cuirfear na hearraí sin, maraon le hearraí neamhaitheanta, ar aghaidh i bpacáistí séalaithe, agus ráitis ina dteannta ag tabhairt na sonraí go léir is gá chun gur féidir a aithint cérbh iad na daoine marbha ar leo iad, maille le liosta iomlán de na nithe sa bheartán.

Airteagal 20.

Féachfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht chuige, nuair a adhlacfar na mairbh ar muir, ina nduine agus ina nduine chomh fada agus is féidir sin, go ndéanfar scrúdú cúramach ar na coirp, ar scrúdú liachta a bheidh ann más féidir, d'fhonn bás a chinntiú, agus chun a fháil amach cé hiad féin, agus chun go bhféadfar tuarascáil a thabhairt. I gcás ina n-úsáidtear teasc aitheantais dhúbailte, is ceart leath na teisce a fhágáil ar an gcorp.

Má chuirtear daoine marbha i dtír beidh feidhm ag forálacha Choinbhinsiún na Ginéive le haghaidh Feabhsú staid an Lucht Créachtaithe agus an Lucht Breoite i bhFórsaí Armtha ar an Machaire den 12 Lúnasa, 1949.

Airteagal 21.

Féadfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht a iarraidh ar cheannasaithe árthaí trádála, luamh, nó árthaí neodracha eile, de ghrá na carthanachta, lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste a ghlacadh ar bord agus aireachas a thabhairt dóibh, agus na mairbh a bhailiú.

Tabharfar do na hárthaí d'aon saghas a dhéanfaidh amhlaidh, agus do na cinn a bhaileoidh lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste dá ndeoin féin, coimirce ar leith agus saoráidí chun an cúnamh sin a thabhairt.

Ní cead, i gcás ar bith, iad a ghabháil mar gheall ar iompar dá leithéid sin a dhéanamh; ach, mura dtugtar gealltanas dá mhalairt dóibh, féadfar iad a ghabháil mar gheall ar aon sárú neodrachta a bheidh déanta acu.

CAIBIDIL III.—OTHARLONGA.

Airteagal 22.

Ní cead, i gcás ar bith, ionsaí ná gabháil a dhéanamh ar otharlonga míleata, is é sin, longa a bheidh déanta nó trealmhaithe ag na Cumhachtaí go speisialta agus d'aonghnó chun cabhrú leis an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, chun iad a chóireáil agus a iompar, ach tabharfar urraim agus coimirce dóibh i gcónaí ar choinníoll go mbeifear tar éis a n-ainmneacha agus a dtuairisc a chur in iúl do na Páirtithe sa choinbhleacht deich lá sula n-úsáidfear na longa sin.

Sna sonraí nach foláir a chur in iúl áirítear an mórthonnáiste cláraithe, an fad ó thosach go deireadh agus an méid crann agus simléar.

Airteagal 23.

Ní cead bombardú ná ionsaí ón muir a dhéanamh ar bhunachais ar an gcósta a bhfuil ceart acu chun coimirce Choinbhinsiún na Ginéive le haghaidh feabhsú Staid an Lucht Créachtaithe agus Breoite i bhFórsaí Armtha ar an Machaire den 12 Lúnasa, 1949.

Airteagal 24.

Beidh ag otharlonga a úsáidfidh Cumainn náisiúnta den Chrois Dhearg, cumainn fóirithinte a bheidh aitheanta go hoifigiúil, nó daoine príobháideacha, an choimirce chéanna a bheidh ag otharlonga míleata, agus beidh díolúine acu óna ngabháil, má bhíonn coimisiún oifigiúil acu ón bPáirtí sa choinbhleacht a bhfuil siad ina chleithiúnas agus sa mhéid go mbeidh forálacha Airteagal 22 i dtaobh sonraí a chur in iúl comhlíonta acu.

Ní mór deimhnithe ó na húdaráis fhreagracha bheith ag na longa sin, á rá go raibh na longa sin faoina n-urlámhas tráth a bhfeistithe agus nuair a bhí siad ag cur chun farraige.

Airteagal 25.

Beidh ag otharlonga a úsáidfidh Cumainn náisiúnta den Chrois Dhearg, cumainn fóirithinte a bheidh aitheanta go hoifigiúil, nó daoine príobháideacha ó thíortha neodracha, an choimirce chéanna a bheidh ag otharlonga míleata, agus beidh díolúine acu óna ngabháil, ar choinníoll gur chuir siad iad féin faoi urlámhas cheann de na Páirtithe sa choinbhleacht, le toiliú roimh ré óna rialtas féin, agus le húdarás ón bPáirtí sin, sa mhéid go mbeidh forálacha Airteagal 22 i dtaobh sonraí a chur in iúl comhlíonta acu.

Airteagal 26.

Beidh feidhm ag an gcoimirce a luaitear in Airteagail 22, 24 agus 25 maidir le hotharlonga d'aon tonnáiste agus lena mbáid tarrthála, is cuma cá mbeidh siad ag gníomhú. Mar sin féin, chun an oiread compoird agus sabháilteachta agus is féidir a chur ar fáil, déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht iarracht gan ach otharlonga de mhórthonnáiste is mó ná 2,000 tonna a úsáid chun lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste a iompar ar thurais fhada agus ar an mórmhuir.

Airteagal 27.

Faoi na coinníollacha céanna a fhoráiltear in Airteagail 22 agus 24, tabharfar urraim agus coimirce freisin, sa mhéid gur féidir sin de réir riachtanas a n-oibríochtaí, d'arthaí beaga a úsáidfidh an Stát nó na hinstitiúidí bád tarrthála a bheidh aitheanta go hoifigiúil chun obair tharrthála a dhéanamh ar an gcósta.

Bainfidh na coinníollacha céanna, chomh fada agus is féidir é, le feistiúcháin dhaingnithe ar an gcósta a bheidh á n-úsáid d'aontoisc ag na hárthaí sin le haghaidh a misiún daonchairdiúil.

Airteagal 28.

Má tharlaíonn troid ar bord loinge cogaidh, tabharfar urraim agus anacal chomh fada agus is féidir do na hotharlanna. Fanfaidh otharlanna agus a dtrealamh faoi réir dlíthe an chogaidh, ach ní cead iad a úsáid chun aon chríche nach cuí dóibh, fad a bheidh siad ag teastáil le haghaidh an lucht créachtaithe agus breoite. Mar sin féin, féadfaidh an ceannasaí a dtitfidh siad faoina uráimh iad a úsáid chun críocha eile i gcás géarghá míleata a bheith leis, tar éis dó a áirithiú go dtabharfar aireachas ceart don lucht créachtaithe agus breoite a bhí iontu.

Airteagal 29.

Udarófar d'aon otharlong a bheidh i bport agus a thitfidh i láimh an namhad an port sin a fhágáil.

Airteagal 30.

Tabharfaidh na hárthaí a thuairiscítear in Airteagail 22, 24, 25 agus 27 fóirithint agus cabhair don lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste gan idirdhealú ó thaobh náisiúntachta.

Gabhann na hArdpháirtithe Conarthacha orthu féin nach n-úsáidfidh siad na hárthaí sin chun aon chuspóra mhíleata.

Ní cead d'arthaí den sórt sin treampán ar bith a chur ar ghluaiseachtaí na gcomhraiceoirí.

Is ar a bpriacal féin a ghníomhóidh siad le linn gleic comhraic agus ina dhiaidh.

Airteagal 31.

Beidh de cheart ag na Páirtithe sa choinbhleacht na hárthaí a luaitear in Airteagail 22, 24, 25 agus 27 a rialú agus a chuardach. Féadfaidh siad cabhair ó na hárthaí sin a dhiúltú, a ordú dóibh imeacht leo, a thabhairt orthu cúrsa áirithe a ghabháil, úsáid a raidió agus gach córach cumarsáide eile a rialú, agus fiú iad a choinneáil ar feadh tréimhse nach faide ná seacht lá ón tráth a stopfar faoi bhealach iad, más gá sin mar gheall ar phráinn na huaire.

Féadfaidh siad coimisinéir a chur ar bord go sealadach nach mbeidh de chúram air ach féachaint chuige go gcomhlíonfar ordaithe a thabharfar de bhun forálacha na míre sin roimhe seo.

Chomh fada agus is féidir é, déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht na horduithe a bheidh tugtha acu do chaptaen an árthaigh a thaifeadadh i leabhar na hotharloinge i dteanga a thuigeann an captaen.

Féadfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht, go haontaobhach nó trí chomhaontuithe ar leith, breathnadóirí neodracha a chur ar bord a long a dheimhneoidh go bhfuil forálacha an Choinbhinsiún seo á gcomhlíonadh go cruinn.

Airteagal 32.

Ní áirítear na hárthaí a thuairiscítear in Airteagail 22, 24, 25 agus 27 mar longa cogaidh chomh fada is a bhaineann lena bhfanacht i bport neodrach.

Airteagal 33.

Ní féidir longa trádála a ndearnadh otharlonga díobh a chur chun aon úsáide eile fad a mhairfidh an chogaíocht.

Airteagal 34.

Ní scoirfear den choimirce a dhlitear d'otharlonga agus d'otharlanna mura rud é go n-úsáidtear iad, taobh amuigh dá ndualgais dhaonchairdiúla, chun gníomhartha ba dhíobháil don namhaid a dhéanamh. Ní cead, in aon chás, scor den choimirce ach amháin tar éis rabhadh cuí a thabhairt, ina sonrófar, i ngach cás iomchuí, teorainn ama réasúnach, agus tar éis neamhaird a bheith tugtha ar an rabhadh sin.

Go háirithe, ní cead d'otharlonga cód rúnda a bheith acu ná a úsáid dá raidió ná d'aon chóir eile chumarsáide.

Airteagal 35.

Ní áireofar iad seo a leanas mar nithe a bhainfidh d'otharlonga ná d'otharlanna an choimirce a dhlítear dóibh:

(1) Foirne na long nó na n-otharlann a bheith armtha chun ord a choimeád, chun iad féin nó an lucht breoite agus créachtaithe a chosaint.

(2) Gaireas a bheith ar bord a bheidh ceaptha d'aontoisc mar éascaíocht don loingseoireacht nó don chumarsáid

(3) Airm iniompraithe agus armlón a tógadh ón lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, agus nár tugadh suas fós don tseirbhís chuí, a fháil ar bord otharlong nó in otharlanna.

(4) Gníomhaíochtaí daonchairdiúla otharlong agus otharlann in árthaí, nó gníomhaíochtaí na bhfoirne, a shroicheadh chomh fada le haireachasú sibhialtach créachtaithe breoite nó longbhriste.

(5) Trealamh agus pearsanra le haghaidh dualgais liachta amháin, de bhreis agus de bharr ar an méid is gá de ghnáth, a bheith á n-iompar.

CAIBIDIL IV.—PEARSANRA.

Airteagal 36.

Tabharfar urraim agus coimirce do phearsanra eaglaise agus liachta agus ospidéil otharlong agus d'fhoirne na long sin; ní cead iad a ghabháil fad a bheidh siad i seirbhís na hotharloinge, cibé acu atá daoine créachtaithe agus breoite ar bord nó nach bhfuil.

Airteagal 37.

Má thiteann pearsanra eaglaise, liachta agus ospidéil, ar a mbeidh cúram liachta nó spioradáltachta na ndaoine a shonraítear in Airteagail 12 agus 13, i láimh an namhad, tabharfar urraim agus coimirce dóibh; féadfaidh siad leanúint dá ndualgais fad is gá sin le haghaidh aireachasú an lucht créachtaithe agus breoite. Cuirfear ar ais iad ina dhiaidh sin chomh luath agus a mheasfaidh an tArdcheannasaí, a mbeidh siad faoina údarás, go bhfuil sin indéanta. Beidh cead acu a maoin phearsanta a thabhairt leo ag fágáil na loinge dóibh.

Más rud é, áfach, gur gá cuid den phearsanra sin a choimeád mar gheall ar riachtanais liachta nó spioradáltachta na bpríosúnach cogaidh, déanfar gach dícheall iad a chur i dtír a luaithe is féidir.

Ar dhul i dtír dóibh, beidh an pearsanra a choimeádtar faoi réir forálacha Choinbhinsiún na Ginéive le haghaidh Feabhsú Staid an Lucht Créachtaithe agus an Lucht Breoite i bhFórsaí Armtha ar an Machaire den 12 Lúnasa, 1949.

CAIBIDIL V.—IOMPRÓIRÍ OTHARSHEIRBHÍSE.

Airteagal 38.

Udarófar do longa a bheidh cairtfhostaithe chuige sin trealamh a iompar a bheidh beartaithe d'aontoisc chun na comhaltaí créachtaithe agus breoite d'fhórsaí armtha a chóireáil nó chun galar a chosc, ar choinníoll go mbeidh sonraí a dturais curtha in iúl don Chumhacht naimhdeach agus gur cheadaigh an Chumhacht sin iad. Forcoimeádfaidh an Chumhacht naimhdeach an ceart chun dul ar bord na long iompair ach ní bheidh de cheart acu iad a ghabháil ná an trealamh orthu a ghabháil.

Trí chomhaontú idir na Páirtithe sa choinbhleacht, féadfar breathnadóirí neodracha a chur ar bord na long sin chun go ndeimhneofar cad é an trealamh atá á iompar. Chuige sin, tabharfar saorchead an trealamh a scrúdú.

Airteagal 39.

Ní dhéanfar ionsaí ar aerárthaí otharsheirbhíse, is é sin le rá, aerárthaí a úsáidtear d'aontoisc chun lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste a aistriú, agus chun pearsanra agus trealamh liachta a iompar, ach tabharfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht urraim dóibh le linn dóibh bheith ag eitilt ar aird, in amanna agus ar chúrsaí, ar comhaontaíodh go sonrach ina dtaobh idir na Páirtithe sa choinbhleacht a bheith i gceist.

Beidh siad marcáilte go soiléir leis an bhfeathal ar leith a ordaítear in Airteagal 41, maraon lena ndathanna náisiúnta ar an taobh thíos, ar an taobh thuas agus ar a gcliatháin. Beidh orthu aon mharcanna nó comharthaí aitheantais eile ar ar comhaontaíodh idir na Páirtithe sa choinbhleacht i dtosach na cogaíochta nó lena linn.

Mura gcomhaontófar ar a mhalairt, toirmisctear eitilt os cionn críoch an namhad nó os cionn críoch atá faoi fhorghabháil ag an namhaid.

Géillfidh aerárthaí otharsheirbhíse do gach gairm a chuirfear orthu tuirlingt ar thalamh nó ar uisce. Más gá tuirlingt amhlaidh, féadfaidh an t-aerárthach agus na daoine a bheidh inti leanúint dá gcúrsa tar éis a scrúduithe, má dhéantar sin.

Má thuirlingíonn aerárthach go hainneonach ar thalamh nó ar uisce i gcríoch an namhad nó i gcríoch atá faoi fhorghabháil ag an namhaid, beidh an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste, maraon le foireann an aerárthaigh, ina bpríosúnaigh chogaidh. Déileálfar leis an bpearsanra liachta de réir Airteagail 36 agus 37.

Airteagal 40.

Faoi réir forálacha an dara mír, féadfaidh aerárthaí otharsheirbhíse le Páirtithe sa choinbhleacht eitilt os cionn críoch cumhachtaí neodracha, tuirlingt ann, más gá, nó an chríoch sin a úsáid mar phort staid. Tabharfaidh siad fógra roimh ré do na Cumhachtaí neodracha go mbeidh siad ag gabháil thar an gcríoch sin, agus géillfidh siad do gach gairm a chuirfear orthu tuirlingt, ar thalamh nó ar uisce.

Ní bheidh díolúine acu ó ionsaí ach amháin le linn eitilt ar chúrsaí, ar airde agus in amanna ar comhaontaíodh go sonrach ina dtaobh idir na Páirtithe sa choinbhleacht agus an Chumhacht neodrach a bheidh i gceist.

Féadfaidh na Cumhachtaí neodracha, áfach, coinníollacha nó srianta a chur le haerárthaí otharsheirbhíse a ghabháil thar a gcríoch nó a thuirlingt ann. Déanfar aon choinníollacha nó srianta den sórt sin a chur i bhfeidhm go cothrom ar gach Páirtí sa choinbhleacht.

Mura gcomhaontófar ar a mhalairt idir na Cumhachtaí neodracha agus na Páirtithe sa choinbhleacht, déanfaidh an Chumhacht neodrach an lucht créachtaithe, breoite nó longbhriste a chuirfear i dtír, le toiliú na n-údarás áitiúil, ar chríoch neodrach ó aerárthaí otharsheirbhíse a choinneáil, nuair is gá sin de réir an dlí idirnáisiúnta, ionas nach bhféadfaidh siad páirt a ghlacadh arís in oibríochtaí cogaidh. Is ar an gCumhacht a bhfuil siad ina cleithiúnas a bheidh costas a gcóiríochta agus a n-imtheorannaithe.

CAIBIDIL VI.—AN FEATHAL AR LEITH.

Airteagal 41.

Faoi stiúradh an údaráis mhíleata inniúil, taispeánfar feathal na croise deirge ar chúlra bán ar na bratacha, na criosanna muinchille agus an trealamh uile a úsáidtear sa tSeirbhís Liachta.

Mar sin féin, i gcás tíortha a úsáideann cheana féin, mar fheathal, in ionad na croise deirge, an corrán dearg nó an leon dearg agus an ghrian dhearg ar chúlra bán, aithnítear na feathail sin freisin de réir téarmaí an Choinbhinsiúin seo.

Airteagal 42.

An pearsanra a shonraítear in Airteagail 36 agus 37, caithfidh siad, greamaithe timpeall na láimhe clé, crios muinchille uiscedhíonach agus an feathal ar leith air, a bheidh eisithe agus stampáilte ag an údarás míleata.

Maraon leis an teasc aitheantais a luaitear in Airteagal 19, iompróidh an pearsanra sin cárta aitheantais ar leith a mbeidh an feathal ar leith air. Beidh an cárta sin uiscedhíonach agus de shaghas is féidir le duine a chur ina phóca. Is sa teanga náisiúnta a bheidh na focail air agus inseoidh sé, ar an gcuid is lú de, sloinne agus céad-ainmneacha, dáta breithe, céim agus uimhir sheirbhíse a iompróra, agus luafar ann an cháil ina bhfuil teideal aige chun coimirce an Choinbhinsiúin seo. Beidh grianghraf an úinéara ar an gcárta agus, ina theannta sin, a shíniú nó a mhéarloirg, nó an dá ní sin. Beidh stampa an údaráis mhíleata múnlaithe air.

Is mar a chéile an cárta aitheantais a bheidh ar úsáid ar fud na bhfórsaí armtha céanna agus, chomh fada agus is féidir é, is cártaí den chineál céanna a bheidh ag fórsaí armtha na nArdpháirtithe Conarthacha. Féadfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht treoir a ghlacadh ón múnla atá ag gabháil, mar shampla, leis an gCoinbhinsiún seo. Cuirfidh siad in iúl dá chéile, i dtosach na cogaíochta, cad é an múnla atá á úsáid acu. Más féidir é, ba cheart cártaí aitheantais a dhéanamh amach i bhfoirm dhúblach ar a laghad, agus cóip amháin a bheith ar coimeád ag an tír bhunaidh.

Ní cead, in aon chás, a suaitheantais ná a gcártaí aitheantais, ná a gceart chun an crios muinchille a chaitheamh, a bhaint den phearsanra sin. Beidh siad i dteideal dúblach den chárta a fháil, agus suaitheantas nua a fháil, má chailleann siad iad.

Airteagal 43.

Beidh marcanna ar leith mar a leanas ar na longa a shonraítear in Airteagail 22, 24, 25 agus 27:

(a) Beidh dath bán ar an taobh amuigh ar fad.

(b) Beidh crois dhúdhearg amháin nó níos mó, chomh mór agus is féidir, péinteáilte agus ar taispeáint ar gach taobh de chabhail na loinge agus ar leibhéil na loinge, sa chaoi go mbeidh an chrois chomh sofheicthe agus is féidir ón muir agus ón spéir.

Cuirfidh gach otharlong í féin in aithne trína bratach náisiúnta a ardú agus, ina theannta sin, más le Stát neodrach í, bratach an Pháirtí sa choinbhleacht a bhfuil sí tar éis glacadh lena treoir. Cuirfear bratach bhán agus crois dhearg uirthi ar crochadh chomh hard agus is féidir ar an gcrann mór.

Beidh báid tarrthála otharlong, báid tarrthála cósta, agus na hárthaí beaga go léir a bheidh á n-úsáid ag an tSeirbhís Liachta, péintéailte bán agus croiseanna dúdhearga á dtaispeáint go feiceálach orthu agus, i gcoitinne, comhlíonfaidh siad an córas aitheantais a ordaítear thuas d'otharlonga.

Na longa agus na hárthaí thuasluaite a dteastóidh uathu a chinntiú go bhfaighidh siad san oíche agus i dtráthanna drochsholais an choimirce a dhlitear dóibh, ní foláir dóibh le toiliú an Pháirtí sa choinbhleacht a bhfuil siad faoina urlámhas na bearta a dhéanamh is gá chun an phéinteáil agus na feathail ar leith a dhéanamh sofheicthe go leor.

Ní foláir d'otharlonga a bheidh á gcoinneáil go sealadach ag an namhaid, de réir Airteagal 31, bratach an Pháirtí sa choinbhleacht a bhfuil siad ina sheirbhís nó tar éis glacadh lena threoir, a bhaint anuas.

I gcás bád tarrthála cósta, má leanann siad de bheith ag oibriú le toiliú na Cumhachta Forghabhála ó bhunáit atá faoi fhorghabháil, féadfar a cheadú dóibh, nuair a bheidh siad as láthair óna mbunáit, a mbratach náisiúnta féin a choimeád ar foluain maraon le bratach ar a mbeidh crois dhearg ar chúlra bán, ar choinníoll go gcuirfear sin in iúl roimh ré do gach ceann lena mbainfidh de na Páirtithe sa choinbhleacht.

Na forálacha uile san Airteagal seo a bhaineann leis an gcrois dhearg bainfidh siad ar an gcuma chéanna leis na feathail eile a luaitear in Airteagal 41.

Déanfaidh na Páirtithe sa choinbhleacht dícheall i gcónaí comhaontuithe a thabhairt i gcrích eatarthu féin ionas go n-úsáidfear na modhanna is nua-aimseartha atá ar fáil chun é a dhéanamh níos fusa otharlonga a aithint.

Airteagal 44.

Ní fhéadfar na comharthaí aitheantais dá dtagraítear in Airteagal 43 a úsáid, in aimsir shíochána ná in aimsir chogaidh, ach amháin chun go n-aithneofar nó go gcoimirceofar na longa atá luaite ann, taobh amuigh de chás dá bhforálfar in aon Choinbhinsiún idirnáisiúnta eile nó trí chomhaontú idir gach ceann a bheidh i gceist de na Páirtithe sa choinbhleacht.

Airteagal 45.

Déanfaidh na hArdpháirtithe Conarthacha, mura leor a reachtaíocht cheana féin, na bearta is gá chun aon mhí-úsáid ar na comharthaí aitheantais dá bhforáiltear faoi Airteagal 43 a chosc agus a chur faoi chois i gcónaí.

CAIBIDIL VII.—COMHALLADH AN CHOINBHINSIUIN.

Airteagal 46.

Deimhneoidh gach Páirtí sa choinbhleacht, ag gníomhú dó trína ardcheannasaithe, go ndéanfar na hAirteagail sin roimhe seo a chomhalladh go beacht, agus déanfaidh sé socrú le haghaidh cásanna nach raibh coinne leo, de réir phrionsabail ghinearálta an Choinbhinsiúin seo.

Airteagal 47.

Toirmisctear bearta díoltais a imirt ar an lucht créachtaithe, breoite agus longbhriste agus ar an bpearsanra, na hárthaí nó an trealamh a choimircítear leis an gCoinbhinsiún.

Airteagal 48.

Gabhann na hArdpháirtithe Conarthacha orthu féin téacs an Choinbhinsiúin seo a chraobhscaoileadh chomh forleathan agus is féidir ina dtíortha faoi seach in aimsir shíochána agus in aimsir chogaidh, agus, go háirithe, staidéar ar an gCoinbhinsiún a chur ar a gcláir teagaisc, idir mhíleata agus, más féidir, shibhialta, ionas go mbeidh a phrionsabhail ar eolas ag an bpobal ar fad agus go mór mór ag na fórsaí comhraic armtha, ag an bpearsanra liachta agus ag na séiplínigh.

Airteagal 49.

Cuirfidh na hArdpháirtithe Conarthacha chun a chéile, trí Chomhairle Chónaidhme na hEilvéise agus, le linn cogaíochta, trí na Cumhachtaí Coimirceacha, na tiontuithe oifigiúla ar an gCoinbhinsiún seo, maraon leis na dlíthe agus na rialacháin a mbeidh glactha acu leo chun a áirithiú go gcuirfear i bhfeidhm é.

CAIBIDIL VIII.—MI-USAID AGUS SARU A CHUR FAOI CHOIS.

Airteagal 50.

Gabhann na hArdpháirtithe Conarthacha orthu féin aon reachtaíocht a achtú is gá chun smachtbhannaí pionósacha le héifeacht a fhoráil do dhaoine a dhéanfaidh, nó a ordóidh go ndéanfar, sárú tromchúiseach mar a mhínítear san Airteagal ina dhiaidh seo ar an gCoinbhinsiún seo.

Beidh d'oibleagáid ar gach Ardpháirtí Conarthach daoine a chuardach a mbeifear tar éis a líomhnú go ndearna siad sárú tromchúiseach den sórt sin, nó gur ordaigh siad é a dhéanamh, agus tabharfaidh sé na daoine sin, is cuma cad is náisiúntacht dóibh, os comhair a chúirteanna féin. Féadfaidh sé freisin, más é is fearr leis, agus de réir forálacha a reachtaíochta féin, na daoine sin a thabhairt suas le haghaidh trialach d'Ardpháirtí Conarthach eile lena mbainfidh an scéal, ar choinníoll go mbeidh cás prima facie déanta amach ag an Ardpháirtí Conarthach sin.

Déanfaidh gach Ardpháirtí Conarthach na bearta is gá chun go gcuirfear faoi chois gach gníomh a bheidh contrártha d'fhorálacha an Choinbhinsiúin seo, seachas na sáruithe tromchúiseacha a mhínítear san Airteagal ina dhiaidh seo.

I ngach cás, tairbheoidh na daoine cúisithe de dhearbhais maidir lena dtriail agus a gcosaint go cuí a bheidh, ar a laghad, chomh fabhrach leis na dearbhais a fhoráiltear le hAirteagal 105 agus na hAirteagail ina dhiaidh sin de Choinbhinsiún na Ginéive maidir le Cóireáil Príosúnach Cogaidh den 12 Lúnasa, 1949.

Airteagal 51.

Is iad na sáruithe tromchúiseacha lena mbaineann an tAirteagal sin roimhe seo, sáruithe ina ndéanfar aon ghníomh acu seo a leanas i gcás é a dhéanamh i gcoinne daoine nó maoine a choimircítear leis an gCoinbhinsiún: marú toiliúil, céastóireacht nó ainíde mhídhaonachtúil, lena n-áirítear turgnaimh bhitheolaíochta, duine a chur ag fulaingt go mór nó díobháil mhór a dhéanamh dó, go toiliúil, ina chorp nó ina shláinte, agus díothú a dhéanamh agus seilbh a ghlacadh, go forleathan, ar mhaoin, nuair nach bhfuil riachtanas míleata leis agus nuair a dhéantar é go neamhdhleathach agus go hianrianta.

Airteagal 52.

Ní ligfear d'aon Ardpháirtí Conarthach é féin ná aon Ardpháirtí Conarthach eile a shaoradh ó aon dliteanas a thitfidh air féin nó ar aon Ardpháirtí Conarthach eile mar gheall ar sháruithe dá dtagraítear san Airteagal sin roimhe seo.

Airteagal 53.

Ar iarratas ó Pháirtí sa choinbhleacht, cuirfear fiosrúchán ar bun, ar dhóigh a shocrófar idir na Páirtithe leasmhara, i dtaobh aon sáraithe a líomhnófar a rinneadh ar an gCoinbhinsiún.

Mura dtiocfar ar chomhaontú i dtaobh an nós imeachta san fhiosrúchán, is ceart do na Páirtithe aontú ar mholtóir a shocróidh an nós imeachta is inleanta.

On uair a shuífear an sárú, cuirfidh na Páirtithe sa choinbhleacht deireadh leis agus cuirfidh siad faoi chois é a luaithe is féidir.

FORALACHA DEIRIDH.

Airteagal 54.

Tá an Coinbhinsiún seo leagtha amach i mBéarla agus i bhFraincís. Tá an dá théacs chomh barántúil lena chéile.

Déanfaidh Comhairle Chónaidhme na hEilvéise socrú chun tiontú oifigiúil ar an gCoinbhinsiún a dhéanamh sa Rúisis agus sa Spáinnis.

Airteagal 55.

Féadfar an Coinbhinsiún seo, atá faoi dháta an lae inniu, a shíniú go dtí an 12 Feabhra, 1950, in ainm na gCumhachtaí a raibh ionadaithe uathu ag an gComhdháil a thosaigh sa Ghinéive an 21 Aibreán, 1949; agus, fairis sin, ag Cumhachtaí nach raibh ionadaithe uathu ag an gComhdháil sin ach atá ina bPáirtithe in Xú Coinbhinsiún an Háig den 18 Deireadh Fómhair, 1907, chun Prionsabhail Choinbhinsiún na Ginéive de 1906 a Oiriúnú don Chogaíocht ar Muir, nó i gCoinbhinsiúin na Ginéive de 1864, 1906 nó 1929 le haghaidh Fóirithint ar an Lucht Créachtaithe agus an Lucht Breoite in Airm ar an Machaire.

Airteagal 56.

Daingneofar an Coinbhinsiún seo a luaithe is féidir agus taiscfear na daingniúcháin i mBeirn.

Déanfar amach taifead i dtaobh taisceadh gach ionstraime daingniúcháin agus déanfaidh Comhairle Chónaidhme na hEilvéise cóipeanna deimhnithe den taifead sin a chur go dtí na Cumhachtaí uile ar síníodh an Coinbhinsiún ina n-ainm, nó a mbeifear tar éis a chur in iúl go bhfuil glactha acu leis.

Airteagal 57.

Tiocfaidh an Coinbhinsiún seo i bhfeidhm sé mhí tar éis dhá ionstraim dhaingniúcháin ar a laghad a bheith taiscthe.

Ina dhiaidh sin, tiocfaidh sé i bhfeidhm do gach Ardpháirtí Conarthach sé mhí tar éis an ionstraim dhaingniúcháin a thaisceadh.

Airteagal 58.

Gabhann an Coinbhinsiún seo ionad Deichiú Coinbhinsiún an Háig den 18 Deireadh Fómhair, 1907, chun Prionsabail Choinbhinsiún na Ginéive de 1906, a Oiriúnú don Chogaíocht ar Muir, i gcúrsaí caidrimh idir na hArdpháirtithe Conarthacha.

Airteagal 59.

Ón dáta a thiocfaidh sé i bhfeidhm, féadfaidh aon Chumhacht nach mbeidh an Coinbhinsiún seo sínithe ina hainm glacadh leis an gCoinbhinsiún seo.

Airteagal 60.

Déanfar fógraí go bhfuil glactha leis an gCoinbhinsiún a thabhairt i scríbhinn do Chomhairle Chonaidhme na hEilvéise, agus beidh éifeacht leis an nglacadh sé mhí tar éis an dáta a bhfaighfear na fógraí.

Déanfaidh Comhairle Chonaidhme na hEilvéise na fógraí go bhfuil glactha leis an gCoinbhinsiún a chur in iúl do na Cumhachtaí uile a mbeidh an Coinbhinsiún sínithe ina n-ainm nó a mbeidh fógra tugtha go bhfuil glactha acu leis.

Airteagal 61.

Tabharfaidh na cásanna dá bhforáiltear in Airteagail 2 agus 3 éifeacht láithreach do gach daingniúchán a bheidh taiscthe agus do gach glacadh leis an gCoinbhinsiún a bheidh curtha in iúl ag na Páirtithe sa choinbhleacht roimh thosach na cogaíochta nó na forghabhála nó dá éis. Cuirfidh Comhairle Chónaidhme na hEilvéise in iúl a thapúla is féidir aon fhógra a gheofar ó na Páirtithe sa Choinbhleacht go bhfuil an Coinbhinsiún daingnithe acu nó go bhfuil glactha acu leis.

Airteagal 62.

Beidh sé ar chumas gach ceann de na hArdpháirtithe Conarthacha an Coinbhinsiún seo a shéanadh.

Cuirfear an séanadh in iúl i scríbhinn do Chomhairle Chónaidhme na hEilvéise, agus cuirfidh an Chomhairle sin ar aghaidh é go dtí Rialtais na nArdpháirtithe Conarthacha uile.

Beidh éifeacht ag an séanadh bliain tar éis a churtha in iúl do Chomhairle Chónaidhme na hEilvéise. Ach, i gcás séanadh a chur in iúl le linn an Chumhacht shéantach a bheith gafa i gcoinbhleacht, ní bheidh éifeacht ag an séanadh go dtí go mbeidh síocháin tugtha i gcrích agus go mbeidh deireadh leis na hoibríochtaí a bhainfidh le saoradh agus athdhúichiú na ndaoine a choimircítear leis an gCoinbhinsiún seo.

Ní bheidh éifeacht ag an séanadh ach amháin maidir leis an gCumhacht shéantach. Ní bhainfidh sé ar chor ar bith de na hoibleagáidí a mbeidh na Páirtithe sa choinbhleacht faoi cheangal i gcónaí iad a chomhlíonadh de bhua phrionsabail dhlí na náisiún, mar a leanann siad as an ngnáthamh atá bunaithe i measc pobal sibhialta agus as dlíthe na daonnachta agus mar is dual de réir choinsias an phobail.

Airteagal 63.

Déanfaidh Comhairle Chónaidhme na hEilvéise an Coinbhinsiún seo a chlárú le Rúnaíocht na Náisiún Aontaithe. Cuirfidh Comhairle Chonaidhme na hEilvéise in iúl freisin do Rúnaíocht na Náisiún Aontaithe gach fógra a gheobhaidh sí gur daingníodh an Coinbhinsiún seo nó gur glacadh leis nó gur séanadh é.

Dá fhianú sin tá na daoine a bhfuil a síniú anseo thíos, ar a lánchumhachtaí faoi seach a thaisceadh dóibh, tar éis an Coinbhinsiún seo a shíniú.

Arna dhéanamh sa Ghinéive an dara lá déag seo de Lúnasa, 1949, i mBéarla agus i bhFraincis. Taiscfear an scríbhinn bhunaidh i gcairtlanna Chónaidhm na hEilvéise. Cuirfidh Comhairle Chónaidhme na hEilvéise cóipeanna deimhnithe di chun gach ceann de na Stáit a shínigh an Coinbhinsiún agus chun gach Stát a mbeidh glactha aige leis.

[Sínithe agus Iarscríbhinn anseo síos.]