An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (CUID II Leasuithe ar Achtanna na nArm Tine)

12 1990

ACHT NA nARM TINE AGUS NA nARM IONSAITHEACH, 1990

CUID III

Airm Ionsaitheacha

Sceana agus airteagail eile a shealbhú.

9. —(1) Faoi réir fho-ailt (2) agus (3), má bhíonn aon scian, nó aon airteagal eile ar a bhfuil lann nó bior géar, ina sheilbh ag duine in áit phoiblí, beidh an duine sin ciontach i gcion.

(2) Is cosaint é do dhuine a chúiseofar i gcion faoi fho-alt (1) a chruthú go raibh cúis mhaith nó údarás dleathach aige leis an airteagal a bheith ina sheilbh aige in áit phoiblí.

(3) Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (2), is cosaint é do dhuine a chúiseofar i gcion faoi fho-alt (1) a chruthú go raibh an t-airteagal ina sheilbh aige lena úsáid ag an obair nó chun críche caithimh aimsire.

(4) I gcás go mbeidh—

(a) aon smeach-scian, nó

(b) aon airteagal eile ar bith atá déanta nó oiriúnaithe lena úsáid chun díobháil a dhéanamh do dhuine nó chun duine a éagumasú,

ina sheilbh ag duine, in aon áit phoiblí, gan údarás dleathach nó leithscéal réasúnach (agus is air féin a bheidh an dualgas é sin a chruthú), beidh an duine sin ciontach i gcion.

(5) I gcás aon airteagal a bheith ina sheilbh ag duine in aon áit phoiblí, agus é ar intinn aige, go neamhdhleathach, díobháil a dhéanamh leis d'aon duine, nó aon duine a éagumasú nó a imeaglú leis, i dteagmhas áirithe nó ar shlí eile, beidh an duine sin ciontach i gcion.

(6) In ionchúiseamh mar gheall ar chion faoi fho-alt (5), ní gá do thaobh an ionchúisimh a líomhnú ná a chruthú, ó thaobh é bheith ar intinn díobháil, éagumasú nó imeaglú a dhéanamh, go raibh sé ar intinn díobháil a dhéanamh do dhuine áirithe nó é a éagumasú nó a imeaglú; agus más rud é, ag féachaint do na himthosca go léir (lena n-áirítear an cineál airteagail a líomhnaítear go raibh sé ar intinn díobháil, éagumasú nó imeaglú a dhéanamh leis, an tráth den lá nó den oíche, agus an áit) gur dóigh leis an gcúirt (nó leis an ngiúiré, de réir mar a bheidh) go bhfuil sé réasúnach déanamh amhlaidh, féadfaidh sí nó sé a mheas gur leor sealbhú an airteagail mar fhianaise ar intinn, cheal míniú leordhóthanach ar bith ón gcúisí.

(7) (a) Aon duine a bheidh ciontach i gcion faoi fho-alt (1), dlífear, ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000, nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá mhí dhéag, nó iad araon, a chur air.

(b) Aon duine a bheidh ciontach i gcion faoi fho-alt (4) nó (5) dlífear—

(i) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000, nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá mhí dhéag, nó iad araon, a chur air, nó

(ii) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná cúig bliana, nó iad araon, a chur air.

(8) San alt seo folaíonn “áit phoiblí” aon mhórbhealach agus aon áitreabh nó áit eile a bhfuil, an tráth ábhartha, rochtain nó cead rochtana ag an bpobal air, cibé acu ar íocaíocht a dhéanamh nó ar shlí eile, agus folaíonn sé aon áitreabh de chuid club agus aon traein, soitheach nó feithicil a úsáidtear chun daoine a iompar ar luaíocht.

(9) San alt seo ciallaíonn “smeach-scian” scian—

(a) ar a bhfuil lann a osclaíonn nuair a chuirtear brú láimhe ar chnaipe, ar lingeán, ar luamhán nó ar fheiste eile atá ar chos, nó i gceangal le cos, na scine, nó

(b) ar a bhfuil lann a scaoiltear as cos nó as cás na scine trí fhórsa na himtharraingthe nó trí fheidhmiú fórsa lártheifigh agus, nuair a scaoiltear é, a choinnítear gafa i staid oscailte le cnaipe, le lingeán, le luamhán nó le feiste eile.

Foghail a dhéanamh le scian, le harm ionsaithe nó le hairteagal eile.

10. —(1) I gcás duine a bheith in aon áitreabh, mar a mhínítear sin i bhfo-alt (2), mar fhoghlaí, beidh sé ciontach i gcion má bhíonn ceachtar díobh seo a leanas ina sheilbh aige, eadhon—

(a) aon scian nó airteagal eile lena mbaineann alt 9 (1), nó

(b) aon arm ionsaithe (mar a mhínítear sin i bhfo-alt (2)).

(2) San alt seo—

ciallaíonn “áitreabh” aon fhoirgneamh, aon chuid d'fhoirgneamh agus aon talamh a fhoghabhann le foirgneamh;

ciallaíonn “arm ionsaithe” aon airteagal atá déanta nó oiriúnaithe lena úsáid chun díobháil a dhéanamh do dhuine nó chun duine a éagumasú, nó a bhfuil sé ar intinn ag an duine ar ina sheilbh atá sé é a úsáid amhlaidh.

(3) Aon duine a bheidh ciontach i gcion faoin alt seo, dlífear—

(a) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000, nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá mhí dhéag, nó iad araon, a chur air, nó

(b) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná cúig bliana, nó iad araon, a chur air.

Taispeáint airteagail a d'fhéadfadh mórdhíobháil a dhéanamh.

11. —Más rud é go ndéanfaidh duine, le linn dó cion a dhéanamh nó le linn dó bheith, de réir dealraimh, ar tí cion a dhéanamh, nó le linn conspóide nó troda, aon airteagal a d'fhéadfadh mórdhíobháil a dhéanamh, a thaispeáint i slí ar dóigh dó duine eile a imeaglú go neamhdhleathach, beidh sé ciontach i gcion agus dlífear—

(a) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000, nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá mhí dhéag, nó iad araon, a chur air, nó

(b) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná cúig bliana, nó iad araon, a chur air.

Cumhacht chun monarú, allmhairiú, díol, fruiliú nó iasachtú arm ionsaitheach a thoirmeasc.

12. —(1) Aon duine——

(a) a mhonaróidh, a dhíolfaidh nó a fhruileoidh arm lena mbaineann an t-alt seo, nó a thairgfidh nó a thaisealbhfaidh é lena dhíol nó lena fhruiliú, nó a dheiseoidh nó a mhodhnóidh an céanna ar bhonn gnó, nó

(b) a mbeidh arm lena mbaineann an t-alt seo ina sheilbh aige lena dhíol nó lena fhruiliú, nó chun é a dheisiú nó a mhodhnú ar bhonn gnó, nó

(c) a chuirfidh arm lena mbaineann an t-alt seo ar taispeáint, nó a thabharfaidh ar iasacht é nó a thabharfaidh é d'aon duine eile,

beidh sé ciontach i gcion.

(2) I gcás cion faoi fho-alt (1) a bheith déanta ag comhlacht corp raithe agus go gcruthófar go ndearnadh amhlaidh é le toiliú nó le cúlcheadú, nó gurb inchurtha é i leith aon fhaillí ar thaobh, aon duine is stiúrthóir, bainisteoir, rúnaí nó oifigeach eile de chuid an chomhlachta chorpraithe, beidh an stiúrthóir, an bainisteoir, an rúnaí nó an t-oifigeach eile, nó aon duine a d'airbheartaigh a bheith ag gníomhú in aon cháil den sórt sin, ciontach freisin i gcion.

(3) Aon duine a bheidh ciontach i gcion faoin alt seo, dlífear—

(a) ar é a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná £1,000, nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá mhí dhéag, nó iad araon, a chur air, nó

(b) ar é a chiontú ar díotáil, fíneáil nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná cúig bliana, nó iad araon, a chur air.

(4) Féadfaidh an tAire, le hordú, a ordú go mbeidh feidhm ag an alt seo maidir le harm de thuairisc ar bith a bheidh sonraithe san ordú, ach amháin aon arm tine a thagann faoi réir Achtanna na nArm Tine, 1925 go 1990.

(5) Féadfaidh an tAire, le hordú, ordú a rinneadh faoin alt seo a leasú nó a chúlghairm.

(6) Toirmisctear leis seo arm lena mbaineann an t-alt seo a allmhairiú.

(7) Gach ordú a dhéanfar faoin alt seo leagfar é faoi bhráid gach Tí den Oireachtas a luaithe is féidir tar éis a dhéanta agus má dhéanann ceachtar Teach acu sin, laistigh den 21 lá a shuífidh an Teach sin tar éis an t-ordú a leagan faoina bhráid, rún a rith ag neamhniú an ordaithe, beidh an t-ordú ar neamhní dá réir sin, ach sin gan dochar do bhailíocht aon ní a rinneadh roimhe sin faoin ordú.

Airm agus airteagail eile a fhorghéilleadh.

13. —(1) I gcás ina gciontófar duine i gcion faoin gCuid seo, féadfaidh an chúirt a chiontóidh é nó ar os a comhair a chiontófar é a ordú go ndéanfar aon airteagal ar ina leith a rinneadh an cion a fhorghéilleadh agus a dhíothú nó a dhiúscairt ar shlí eile ar cibé dóigh a chinnfidh an chúirt.

(2) Ní thiocfaidh ordú faoin alt seo in éifeacht go dtí go mbeidh deireadh leis an ngnáth-thréimhse chun achomharc a thionscnamh i gcoinne an chiontaithe nó an ordaithe lena mbaineann nó, i gcás ina dtionscnófar achomharc den sórt sin, go dtí go mbeidh an t-achomharc sin nó aon achomharc breise cinntithe go críochnaitheach nó go mbeifear tar éis éirí as nó go mbeidh deireadh leis an ngnáth-thréimhse chun aon achomharc breise a thionscnamh.

Cumhacht gabhála gan bharántas.

14. —Má thagann comhalta den Gharda Síochána ar aon duine a bhfuil, nó a bhfuil drochamhras ar an gcomhalta, le cúis réasúnach, go bhfuil cion faoi alt 9, 10 nó 11 á dhéanamh aige, féadfaidh sé é a ghabháil gan bharántas.

Barántais chuardaigh.

15. —Más deimhin le breitheamh den Chúirt Dúiche nó le Coimisinéir Síochána, ar fhaisnéis faoi mhionn ó chomhalta den Gharda Síochána, go bhfuil forais réasúnacha drochamhrais ann go bhfuil cion faoi alt 12 déanta nó á dhéanamh in aon áitreabh, féadfaidh sé barántas a eisiúint, faoina láimh, á údarú do chomhalta sonraithe den Gharda Síochána, i dteannta cibé comhaltaí eile den Gharda Síochána a mheasfaidh an comhalta is gá, dul isteach, le forneart más gá, tráth nó tráthanna ar bith laistigh de mhí amháin ó dháta eisiúna an bharántais, ar an mbarántas a thabhairt ar aird má iarrtar sin air, san áitreabh a bheidh sonraithe sa bharántas agus an t-áitreabh sin a chuardach agus aon ní a gheofar ansin a urghabháil más dóigh leis, agus forais réasúnacha aige, go dteastódh sé lena úsáid i bhfianaise in aon imeachtaí i leith ciona faoi alt 12 nó i leith ciona faoi na hAchtanna Custam i ndáil le harm lena mbaineann alt 12 a allmhairiú isteach sa Stát.

Cumhacht cuardaigh gan bharántas.

16. —(1) Baineann an t-alt seo le cás ina mbeidh líon daoine tagtha le chéile in aon áit phoiblí (de réir bhrí alt 9 (8)) agus go mbeidh briseadh síochána ag tarlú, nó ina mbeidh forais réasúnacha ag comhalta den Gharda Síochána chun a chreidiúint gur tharla briseadh síochána, nó go bhféadfaidh sé tarlú, san áit sin fad a bhí nó fad a bheidh na daoine tagtha le chéile ann.

(2) Más rud é, i gcás lena mbaineann an t-alt seo, go mbeidh drochamhras ar chomhalta den Gharda Síochána, agus cúis réasúnach aige leis, go bhfuil aon airteagal ina sheilbh ag duine de shárú ar alt 9, féadfaidh sé an duine a chuardach d'fhonn a fháil amach an mar sin atá.

(3) Más rud é, i gcás lena mbaineann an t-alt seo, go mbeidh drochamhras ar chomhalta den Gharda Síochana, agus cúis réasúnach aige leis, go bhfuil, de shárú ar alt 9, airteagal nó airteagail ina sheilbh nó ina seilbh ag duine amháin nó níos mó de na daoine atá i láthair, ansin, fiú mura bhfuil cúis drochamhrais ar an gcomhalta go bhfuil aon airteagal den sórt sin ina sheilbh ag aon duine áirithe amháin de na daoine atá i láthair, féadfaidh an comhalta aon duine de na daoine sin a chuardach más dóigh leis gur gá cuardach a dhéanamh d'fhonn a fháil amach an bhfuil aon airteagal nó airteagail den sórt sin ina sheilbh ag aon duine díobh.

Leathnú ar alt 8 den Acht um an Dlí Coiriúil, 1976 .

17. —Leasaítear leis seo alt 8 den Acht um an Dlí Coiriúil, 1976 , tríd an mír seo a leanas a chur isteach i bhfo-alt (1) i ndiaidh mhír (i):

“(j) le cion faoi alt 12 (1) d'Acht na nArm Tine agus na nArm Ionsaitheach, 1990 .”.

Aisghairm ar chuid d'alt 4 den Vagrancy Act, 1824.

18. —Leasaítear leis seo alt 4 den Vagrancy Act, 1824 (mar a tugadh feidhm dó, maidir le hÉirinn, le halt 15 den Prevention of Crimes Act, 1871), tríd an méid seo a leanas a scriosadh, eadhon, “or being armed with any gun, pistol, hanger, cutlass, bludgeon, or other offensive weapon,” agus “and every such gun, pistol, hanger, cutlass, bludgeon, or other offensive weapon,”.