An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (CUID VII Dícháilíochtaí agus Srianta: Stiúrthóirí agus Oifigigh Eile) Ar Aghaidh (Caibidil 3 Cur i bhfeidhm)

33 1990

ACHT NA gCUIDEACHTAÍ, 1990

Caibidil 2

Dícháilíocht i gCoitinne

Léiriú ar Chaibidlí 2 agus 3.

159. —Sa Chaibidil seo agus i gCaibidil 3 ach amháin mar a n-éilíonn an comhthéacs a mhalairt—

folaíonn “cuideachta” gach cuideachta agus gach comhlacht cibé acu corpraithe nó neamhchorpraithe a fhéadfar a fhoirceannadh faoi Chuid X den Phríomh-Acht agus, gan dochar do ghinearáltacht an méid sin roimhe seo, folaíonn sí cara-chumann de réir bhrí Achtanna na gCara-Chumann, 1896 go 1977;

ciallaíonn “an chúirt” an Ard-Chúirt ach amháin i ndáil le hordú dícháilíochta arna dhéanamh ag cúirt as a treoir féin faoi alt 160 (2), mír (a), (b), (c) (d) nó (f), agus sa chás sin folaíonn sé cúirt ar bith;

ciallaíonn “ordú mainneachtana” ordú arna dhéanamh in aghaidh aon duine faoi alt 371 den Phríomh-Acht de bhua aon cheanglas iomchuí a shárú nó aon mhainneachtain é a chomhlíonadh (cibé acu aige féin nó ag aon chuideachta);

ciallaíonn “ordú dícháilíochta”—

(a) ordú faoin gCuid seo nach gceapfar an duine a ndéanfar an t-ordú ina aghaidh ná nach ngníomhóidh sé mar iniúchóir, stiúrthóir ná oifigeach eile, ná mar ghlacadóir, leachtaitheoir ná scrúdaitheoir eile nó nach mbeidh baint ná páirt aige ar bhealach ar bith, cibé acu go díreach nó go neamhdhíreach, i dtionscnamh, i bhfoirmiú nó i mbainistíocht aon chuideachta, nó aon chumainn atá cláraithe faoi na hAchtanna um Chumainn Tionscail agus Soláthair, 1893 go 1978, nó

(b) ordú faoi alt 184 den Phríomh-Acht;

folaíonn “oifigeach” i ndáil le haon chuideachta, aon stiúrthóir, cúlstiúrthóir nó rúnaí de chuid na cuideachta;

ciallaíonn “ceanglas iomchuí” aon fhoráil de chuid Achtanna na gCuideachtaí (lena n-áirítear foráil a aisghairtear leis an Acht seo) lena gceanglaítear nó lenar ceanglaíodh aon tuairisceán, cuntas nó doiciméad eile a chomhdú le cláraitheoir na gcuideachtaí, a sheachadadh air nó a chur chuige nó fógra faoi aon ní a thabhairt dó.

Daoine áirithe a dhícháiliú chun gníomhú mar stiúrthóirí nó iniúchóirí ar chuideachtaí nó chun iad a bhainistiú.

160. —(1) I gcás duine a chiontú ar díotáil in aon chion indíotáilte i ndáil le cuideachta, nó lena mbaineann calaois nó mímhacántacht, ansin ar feadh na tréimhse cúig bliana ó dháta an chiontaithe nó ar feadh cibé tréimhse eile a ordóidh an chúirt, ar iarratas ón ionchúisitheoir agus ag féachaint d'imthosca uile an cháis—

(a) ní cheapfar é ná ní ghníomhóidh sé mar iniúchóir, stiúrthóir ná oifigeach eile, ná mar ghlacadóir, leachtaitheoir ná scrúdaitheoir ná ní bheidh baint ná páirt aige ar bhealach ar bith cibé acu go díreach ná go neamhdhíreach le tionscnamh, foirmiú nó bainistíocht aon chuideachta nó aon chumainn atá cláraithe faoi na hAchtanna um Chumainn Tionscail agus Soláthair, 1893 go 1978;

(b) measfar é a bheith, chun críocha an Achta seo, faoi réir ordaithe dícháilíochta ar feadh na tréimhse sin.

(2) I gcás gur deimhin leis an gcúirt in aon imeachtaí nó de bharr iarratais faoin alt seo—

(a) go raibh duine ciontach, le linn dó a bheith ina thionscnóir, oifigeach, iniúchóir, glacadóir, leachtaitheoir nó scrúdaitheoir de chuid cuideachta, in aon chalaois i ndáil leis an gcuideachta, a comhaltaí nó a creidiúnaithe; nó

(b) go raibh duine ciontach, le linn dó a bheith ina thionscnóir, oifigeach, iniúchóir, glacadóir, leachtaitheoir nó scrúdaitheoir de chuid cuideachta, in aon sárú ar a dhualgas mar thionscnóir, oifigeach, iniúchóir, glacadóir, leachtaitheoir nó scrúdaitheoir den sórt sin; nó

(c) gur deonaíodh dearbhú faoi alt 297A den Phríomh-Acht (a cuireadh isteach le halt 138 den Acht seo) maidir le duine; nó

(d) go bhfágann iompar aon duine mar thionscnóir, oifigeach, iniúchóir, glacadóir, leachtaitheoir nó scrúdaitheoir cuideachta, mí-oiriúnach é le baint a bheith aige le bainistíocht cuideachta; nó

(e) de dhroim tuairisceáin ó chigirí a cheap an chúirt nó an tAire faoi Achtanna na gCuideachtaí, go bhfágann iompar aon duine mí-oiriúnach é le baint a bheith aige le bainistíocht cuideachta; nó

(f) go ndearna duine mainneachtain go rialta i ndáil leis na ceanglais iomchuí;

féadfaidh an chúirt, as a treoir féin, nó de bharr an iarratais, ordú dícháilíochta a dhéanamh in aghaidh duine den sórt sin ar feadh cibé tréimhse is cuí léi.

(3) (a) Chun críocha fho-alt (2) (f) féadfar a chruthú go dochloíte go ndearna duine mainneachtain go rialta i ndáil leis na ceanglais iomchuí (gan dochar dá chruthúnas sin in aon slí eile) trína shuíomh gur breithníodh ciontach é (cibé acu ar an ócáid chéanna nó nach ea) i dtrí mhainneachtain nó níos mó i ndáil leis na ceanglais sin sna cúig bliana dar chríoch dáta an iarratais.

(b) Déileálfar le duine mar dhuine a breithníodh ciontach i mainneachtain i ndáil le ceanglas iomchuí chun críocha an fho-ailt seo má chiontaítear in aon chion é arb é atá ann sárú ar cheanglas iomchuí nó má dhéantar ordú mainneachtana ina aghaidh.

(4) Féadfaidh siad seo a leanas iarratas a dhéanamh faoi mhír (a), (b), (c) nó (d) d'fho-alt (2)—

(a) an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí; nó

(b) aon chomhalta, ranníocóir, oifigeach, fostaí, glacadóir, leachtaitheoir, scrúdaitheoir nó creidiúnaí d'aon chuideachta a raibh nó a bhfuil an duine is ábhar don iarratas—

(i) ag gníomhú, nó ag beartú gníomhú, i ndáil léi nó á mholadh chun gníomhú i ndáil léi, mar oifigeach, iniúchóir, glacadóir, leachtaitheoir nó scrúdaitheoir, nó

(ii) bainteach nó pairteach, nó ag beartú bheith bainteach nó páirteach, i ndáil léi, le tionscnamh, foirmiú nó bainistíocht aon chuideachta,

agus i gcás gur comhalta, ranníocóir, fostaí nó creidiúnaí de chuid na cuideachta a dhéanfaidh an t-iarratas, féadfaidh an chúirt urrús a éileamh le haghaidh costais uile an iarratais nó le haghaidh cuid díobh.

(5) Féadfaidh an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí iarratas a dhéanamh faoi mhír (e) d'fho-alt (2).

(6) Féadfaidh siad seo a leanas iarratas a dhéanamh faoi mhír (f) d'fho-alt (2)—

(a) an Stiúrthóir Ionchúiseamh Poiblí; nó

(b) cláraitheoir na gcuideachtaí.

(7) I gcás go mbeartaítear iarratas a dhéanamh faoi fho-alt (2) maidir le haon duine, tabharfaidh an t-iarratasóir don duine sin fógra deich lá ar a laghad faoina bhfuil á bheartú aige.

(8) Aon duine atá, nó a mheastar a bheith, faoi réir ordaithe dícháilíochta de bhua na Coda seo, féadfaidh sé iarratas a dhéanamh chun na cúirte ar fhaoiseamh, go hiomlán nó go páirteach, ón dícháilíocht sin agus féadfaidh an chúirt, má mheasann sí é a bheith cóir agus cothromasach déanamh amhlaidh, an faoiseamh sin a thabhairt ar cibé téarmaí agus coinníollacha is cuí léi.

(9) Féadfar ordú dícháilíochta a dhéanamh ar fhorais ar nithe iad, nó a fholaíonn nithe, seachas ciontuithe coiriúla d'ainneoin go bhféadfadh an duine a bhfuil an t-ordú le déanamh ina leith a bheith faoi dhliteanas go coiriúil maidir leis na nithe sin.

(10) Forléireofar tagairt in aon achtachán eile d'alt 184 den Phríomh-Acht mar thagairt a fholaíonn tagairt don alt seo.